|| योग दर्शनोपनिषत् || || yoga darśana upaniṣat ||
O Yoga Darśana Upaniṣad é um dos vinte Upanishads de Yoga e está ligado ao Samaveda. O texto apresenta o Yoga Clássico semelhante aos Yoga Sutras de Patañjali em oito estágios, mas, diferentemente dos Yoga Sutras, está estruturado em dez capítulos de comprimentos variados, com duzentos e nove versos. e inclui conceitos sobre kuṇḍalinī. Esse texto contém os ensinamentos do guru Dattātreya a seu discípulo Sāmkṛti. Sāmkṛti pede a Dattātreya que descreva o caminho para que ele possa se tornar um Jivanmukta. O objetivo final do Yoga, afirma o Upanishad, é o autoconhecimento e a percepção da identidade da alma (Atman) com a realidade suprema (Brahman).
Este Upanishad também é conhecido como Darshana Upanishad, Jabala Darshana Upanishad, Jābāladarṣana Upanishad e Darśanopaniṣad. Gavin Flood data o texto entre 100 AC e 300 DC. Georg Feuerstein sugere que o texto deve ser posterior ao Yoga sutras.
O texto apresenta uma fusão da Hatha Yoga e do Yoga Sutras de Patanjali, com base nas filosofias do Vedanta e do Yoga. O primeiro e o segundo capítulos descrevem a ética de um yogin. Muitos asanas são mencionados, e nove são explicados no capítulo 3. O capítulo 4 afirma que Śiva está dentro do templo do corpo, e a melhor peregrinação é algo que se pode fazer diariamente neste mundo interior. Algumas subseções do capítulo 5 discutem a teoria dos nāḍīs e dos fluxos internos de energia, juntamente com as técnicas de purificação. Um dos maiores capítulos é dedicado aos exercícios respiratórios, enquanto os quatro últimos descrevem etapas para concentração, introspecção, meditação, autoconhecimento e, finalmente, união do Ātman (Self) com Brahman (realidade absoluta).
आप्यायन्तु। ति शान्ति: । āpyāyantu iti śāntiḥ ।
Que esse conhecimento traga realização. Assim haverá paz.
इ्रथमः खण्इ: । prathamaḥ khaṇdaḥ । Primeiro capítulo
जीवन्मुक्तिसाधनं अष्टाङ्गयोग: । jīvanmukti sādhanam aṣtāṅgayogaḥ।
Aṣṭāṅga yoga é o sadhana do jivanmukta.
1: दत्तात्रेयो महायोगी भगवान्भूतभावनः। चतुर्भुजो महाविष्णुर्यागसाभ्राज्यदीक्षितिः ।।१ ।।
dattātreyo mahāyogī bhagavānbhūtabhāvanaḥ। caturbhujo mahāviṣnuryāgasābhrājyadīkṣitiḥ ।1।
महायोगी [mahāyogī] o grande yogin* दत्तात्रेयः [dattātreyaḥ] dattātreyaḥ* भगवान् [bhagavān] é o abençoado* भावनः [bhāvanaḥ] que promove o bem-estar de* भूत [bhūta] todos os seres vivos* / महाविष्नुः [mahāviṣnuḥ] mahāviṣnuḥ* चतुर्भुजः [caturbhujaḥ] quatro braços* दीक्षितिः [dīkṣitiḥ] o iniciou* योग-सा-भ्राज्य [yoga-sā-bhrājya] no brilho do yoga*
1- O grande yogin, Dattātreya, é o abençoado que promove o bem-estar de todos os seres vivos. Mahāviṣnu de quatro braços o iniciou na luminosidade do yoga.
2- तस्य शिष्यो मुनिवरः सांकृतिर्नाम भक्तिमान् । पप्रच्छ गुरुमेकान्ते प्राञ्जलिर्विनयान्वित: ।।२।।
Links
tasya śiṣyo munivaraḥ sāmkṛtirnāma bhaktimān । papraccha gurumekānte prāñjalirvinayānvitaḥ । 2 ।
तस्य [tasya] seu* शिष्यः [śiṣyaḥ] discípulo* भक्तिमान् [bhaktimān] dedicado* मुनिवरः [munivaraḥ] grande muni* नाम [nāma] de nome* साम्कृतिः [sāmkṛtiḥ] sāmkriti* पप्रच्छ [papraccha] perguntou* विनयान्वितः [vinayānvitaḥ] respeitosamente* गुरुम् [gurum] ao guru* एकान्ते [ekānte] em solidão* प्राञ्जलिः [prāñjaliḥ] com suas mãos postas*
2- Seu discípulo dedicado, grande Muni, de nome Sāmkṛti perguntou a seu Guru, em solidão, respeitosamente, com mãos postas.
3- भगवन्ब्रूहि मे योगं साष्टाङ्गं सप्रपञ्चकम् । येन विज्ञानमात्रेण जीवन्मुक्तो भवाम्यहम् ।।३।।
bhagavanbrūhi me yogaṃ sāṣṭāṅgaṃ saprapancakam । yena vijñānamātreṇa jīvanmukto bhavāmyaham । 3 ।
भगवन् [bhagavan] ó senhor* ब्रूहि [brūhi] descreva* मे [me] para mim* प्रपन्चकम् [prapancakam] em detalhes* स [sa] o* अष्टाङ्गं-योगं [aṣṭāṅgaṃ-yogaṃ] yoga com oito membros* / येन-विज्ञान-मात्रेण [yena-vijñāna-mātreṇa] com esse conhecimento* अहम्-भवामि [aham-bhavāmi] eu me tornarei* जीवन्मुक्तः [jīvanmuktaḥ] liberado enquanto vivo*
4/5- सांकृते शृणु वक्ष्यामि योगं साष्टाङ्गदर्शनम् । अष्टङ्गोद्देशः
2/3- स्वस्तिकम् । जानूर्वारन्तरे कृत्वा सम्यक् पादतले उभे ।।२।।
। चतुर्थः खण्डः ।। । caturthaḥ khaṇḍaḥ । Quarta Seção
।। देहप्रमाणम् ।। । dehapramāṇam । Dimensões do Corpo
3/4/5- देहमध्यं विजानीहि मानुजानां तु सांकृते । कन्दस्थानं मुनिश्रेष्ठ मूलाधारान्नवाङ्गुलम् ।।३।।
3- Ó Senhor, descreva-me em detalhes o Yoga de oito membros. Com esse conhecimento, me tornarei um Jivanmukta.
4/5- सांकृते शृणु वक्ष्यामि योगं साष्टाङ्गदर्शनम् । अष्टङ्गोद्देशः
यमश्च नियमश्चैव तथैवासनमेव च ।।४।।
6- दशविद्यमः । अहिंसा सत्यमस्तेयं ब्रह्मचर्यं दयार्जवम् । क्षमा धृतिर्मिताहारः शौचं चैव यमा दश ।।६।।
प्राणायामस्तथा ब्रह्मन्प्रत्याहारस्ततः । धारणा च तथा ध्यानं समाधिश्चाष्टमं मुने ।।५।।
sāmkṛte śṛṇu vakṣyāmi yogaṃ sāṣṭāṅgadarśanam aṣṭaṅgoddeśaḥ । yamaśca niyamaścaiva tathaivāsanameva ca । 4।
prāṇāyāmastathā brahmanpratyāhārastataḥ param । dhāraṇā ca tathā dhyānaṃ samādhiścāṣṭamaṃ mune । 5 ।
शृणु [śṛṇu] ouça* साम्कृते [sāmkṛte] sāmkriti* वक्ष्यामि [vakṣyāmi] eu vou explicar* स [sa] o* दर्शनम् [darśanam] sistema* अष्ट-अङ्ग-योगं [aṣṭa-aṅga-yogaṃ] do yoga com oito membros* / अष्टङ्ग-उद्देशः [aṣṭaṅga-uddeśaḥ] (eis a) relação dos oito membros* यमः [yamaḥ] yama (autocontrole)* च [ca] e* नियमः [niyamaḥ] niyama (disciplina)* च [ca] e* एव [eva] mesmo* आसनम् [āsanam] āsana (postura)* तथ [tatha] então* प्राणायामः [prāṇāyāmaḥ] prāṇāyāma (controle do prāṇā)* तथा [tathā] então* ब्रह्मन्-प्रत्याहारः [brahman-pratyāhāraḥ] pratyāhāra (retirada dos sentidos)* च [ca] e* एव [eva] mesmo* परम्-धारणा [param-dhāraṇā] dhāraṇā (concentração completa)* तथा [tathā] então* ध्यानं [dhyānaṃ] dhyāna (meditação)* च [ca] e* समाधिः [samādhiḥ] samādhi* अष्टमं [aṣṭamaṃ] é o oitavo* मुने [mune] ó sábio*
4/5- Escute, Sāmkriti, vou explicar o sistema do yoga de oito membros. Eis a relação dos oito membros: Yama e Niyama e então Āsana e Prāṇāyāma, então Pratyāhāra, e mesmo Dhāraṇā, e então Dhyānam e Samādhi é o oitavo, ó sábio.
ahimsā satyamasteyaṃ brahmacharyaṃ dayārjavam । kṣamā dhṛtirmitāhāraḥ śaucaṃ caiva yamā daśa । 6 ।
7/8- अहिंसा । वेदोक्तेन प्रकारेण विना सत्यं तपोधन । कायेन मनसा वाचा हिंसा हिंसा न चान्यथा ।।७।।
दश [daśa] os dez* यमा [yamā] yamas são* अहिम्सा [ahimsā] ahimsā (não-violência)* सत्यम् [satyam] satya (veracidade)* अस्तेयं [asteyaṃ] asteya (honestidade)* ब्रह्मछर्यं [brahmacharyaṃ] brahmacarya (continência)* दया [dayā] dayā (compaixão)* आर्जवम् [ārjavam] arjava (franqueza)* क्षमा [kṣamā] kṣamā (paciência)* धृतिः [dhṛtiḥ] dhṛti (equanimidade)* मिताहारः [mitāhāraḥ] mitāhāra (frugalidade)* च-एव [ca-eva] e também* शौचं [śaucaṃ] śauca (higiene)*
6- Os dez Yamas são; Ahimsā (não-violência), Satya (veracidade), Asteya (honestidade), Brahmacarya (continência), Dayā (compaixão), Arjava (equanimidade), Kṣamā (paciência), Dhṛti (perseverança), Mitāhāra (frugalidade) e Śauca (higiene).
आत्मा सर्वगतो ऽच्छेद्यो न ग्राह्य इति या मतिः । मा चाहिंसा वरा प्रोक्ता मुने वेदान्तवेदिभिः ।।८।।
9/10- सत्यम् । चक्षुरादीन्द्रियैर्दृष्टं श्रुतं घ्रातं मुनीश्वर । तस्यैवोक्तिर्भवेत्सत्यं विप्र तन्नान्यथा भवेत् ।।९।।
ahiṃsā । vedoktena prakāreṇa vinā satyaṃ tapodhana । kāyena manasā vācā hiṃsā hiṃsā na cānyathā । 7 ।
ātmā sarvagato ‘cchedyo na grāhya iti yā matiḥ । mā cāhiṃsā varā proktā mune vedāntavedibhiḥ । 8 ।
अहिंसा [ahiṃsā] ahiṃsā:* तपोधन [tapodhana] ó austero* विना [vinā] exceto* प्रकारेण [prakāreṇa] como* उक्तेन [uktena] justificado* वेद [veda] nos vedas* सत्यं [satyaṃ] realmente* न-हिंसा-हिंसा [na-hiṃsā-hiṃsā] nenhuma violência (deveria chegar)* अन्यथा [anyathā] por nenhum motivo* कायेन [kāyena] ao corpo* मनसा [manasā] à mente* च [ca] ou* वाचा [vācā] à fala* / आत्मा [ātmā] o ātmā* सर्वगतः [sarvagataḥ] é onipresente* अच्छेद्यः [acchedyaḥ] indivisível* च [ca] e* न-ग्राह्य [na-grāhya] imperceptível* / इति [iti] assim* मुने [mune] o Sábio* या-मतिः [yā-matiḥ] essa noção* प्रोक्ता [proktā] é confirmada* वेदान्त-वेदिभिः [vedānta-vedibhiḥ] por aqueles que conhecem o vedānta* वरा-मा [varā-mā] a melhor autoridade* अहिंसा [ahiṃsā] em ahimsā (não-violência)*
7/8 - Ahiṃsā: Ó austero, exceto como justificado nos Vedas, realmente, nenhuma violência por nenhum motivo deveria chegar ao corpo, à fala ou à mente. O Ātma é onipresente, indivisível e imperceptível. Assim, ó sábio, essa noção é confirmada por aqueles que conhecem o Vedānta, que é a melhor autoridade em Ahimsā.
सर्वं सत्यं परं ब्रह्म न चान्यदिति या मतिः । तञ्च सत्यं परं प्रोक्तं वेदान्तज्ञानपारगैः ।।१०।।
11/12- अस्तेयम् । अन्यदीये तृणे रत्ने कानञ्चने मौक्तिके ऽपि च । मनसा विनिवृत्तिर्या तदस्तेयं विदुर्बुधाः ।।११।।
satyam: cakṣurādīndriyairdṛṣṭaṃ śrutaṃ ghrātaṃ munīśvara । tasyaivoktirbhavetsatyaṃ vipra tannānyathā bhavet । 9 ।
sarvaṃ satyaṃ paraṃ brahma na cānyaditi yā matiḥ । tacca satyaṃ paraṃ proktaṃ vedāntajñānapāragaiḥ । 10 ।
सत्यम्: [satyam] satya:* मुनीश्वर [munīśvara] ó grande sábio* दृष्टं [dṛṣṭaṃ] (o que é) visto* श्रुतं [śrutaṃ] ouvido* घ्रातं [ghrātaṃ] e cheirado* इन्द्रियैः [indriyaiḥ] através dos órgãos dos sentidos* चक्षुः [cakṣuḥ] visão* आदि [ādi] etc* उक्तिः-भवेत् [uktiḥ-bhavet] sabe-se que é* सत्यं [satyaṃ] satya (verdade)* इव [iva] pois* विप्र [vipra] Brahman* आन्यथा [ānyathā] não é diferente* तत् [tat] disso* / इति [iti] assim* परं-सत्यं [paraṃ-satyaṃ] a suprema verdade* ब्रह्म [brahma] Brahman* भवेत् [bhavet] está* सर्वं [sarvaṃ] em todo lugar* च [ca] e* न-अन्यत् [na-anyat] não em algum lugar* / तस्य [tasya] esse* यामतिः [yāmatiḥ] entendimento* तञ्च [tañca] leva à* परं-सत्यं [paraṃ-satyaṃ] suprema verdade* प्रोक्तं [proktaṃ] como confirmado* वेदान्त-ज्ञान-पारगैः [vedānta-jñāna-pāragaiḥ] por aqueles que conhecem o vedānta*
9/10 - Satya: Ó grande Sábio, o que é visto, ouvido e cheirado através dos órgãos dos sentidos da visão, etc., sabe-se que é Satya (Veracidade), pois Brahman não é diferente disso. A verdade mais alta é que Brahman está em todo lugar e não em algum lugar. Esse entendimento leva à mais alta verdade, como confirmado por aqueles que conhecem o Vedānta.
आत्मन्यनात्मभावेन व्यवहारविवर्जितम् । यत्तदस्तेयमित्युक्तमात्मविद्भिर्महा मुने ।।१२।।
3/14- ब्रह्मचर्यम् । कायेन वाचा मनसा स्त्रीणं परिविवर्जनम् । ऋतौ भार्यां तदा स्वस्य ब्रह्मचर्यं तदुच्यते ।।१३।।
asteyam । anyadīye tṛṇe ratne kāñcane mauktike ‘pi ca । manasā vinivṛttiryā tadasteyaṃ vidurbudhāḥ । 11 ।
ātmanyanātmabhāvena vyavahāravivarjitam । yattadasteyam ityuktamātmavidbhirmahā mune । 12 ।
अस्तेयम् [asteyam] asteya:* मनसा [manasā] (quando) a mente* विनिवृत्तिः [vinivṛttiḥ] está livre de desejos* रत्ने [ratne] dos bens* अन्यदीये [anyadīye] pertencentes a outros* तृणे [tṛṇe] desde grama sacrificial* काञ्चने [kāñcane] até ouro* च [ca] e* अपि [api] também* मौक्तिके [mauktike] pérolas* या-बुधाः [yā-budhāḥ] os sábios* विदुः [viduḥ] sabem* तद् [tad] que isso é* अस्तेयं [asteyaṃ] asteya (honestidade)* // र्महा-मुने [mahā-mune] ó Grande Sábio*यत् [yat] aqueles* आत्म-विद्भिः [ātma vidbhiḥ] que conhecem o ātma* इति [iti] dizem que* भावेन [bhāvena] estando* आत्मनि [ātmani] no ātma* विवर्जितम् [vivarjitam] e evitando* व्यवहार [vyavahāra] a ação* अनात्म [anātma] do não-ātma (ego)* तद्-उक्तम् [tad-uktam] sabe-se o que é* अस्तेयम् [asteyam] asteya (honestidade)*
11/12- Asteya: Quando a mente está livre da cobiça dos bens pertencentes a outros, desde grama sacrificial, até ouro e pérolas, os sábios sabem que isso é Asteya (Honestidade). Ó Grande Sábio, aqueles que conhecem o Ātma, dizem que estando no Ātma e evitando a ação do não-Ātma (ego inferior), sabe-se o que é Asteya.
ब्रह्मभावे मनश्चागं ब्रह्मचर्यं परंतप ।।१४।।
14/15- दया । स्वात्मवत्सर्वभूतेषु कायेन मनसा गिरा ।।१४।।
brahmacaryam । kāyena vācā manasā strīṇaṃ parivivarjanam । ṛtau bhāryāṃ tadā svasya brahmacaryaṃ taducyate । 13 ।
brahmabhāve manaścāgaṃ brahmacaryaṃ paraṃtapa । 14a ।
ब्रह्मचर्यम् [brahmacaryam] brahmacarya* परिविवर्जनम् [parivivarjanam] evitando completamente* स्त्रीणं [strīṇaṃ] mulheres* कायेन [kāyena] em corpo* वाचा [vācā] fala* मनसा [manasā] ou na mente* च [ca] e* स्वस्य [svasya] com sua própria*भार्यां [bhāryāṃ] esposa* ऋतौ [ṛtau] durante suas regras* तदा [tadā] então* तद् [tad] isso* उच्यते [ucyate] é chamado* ब्रह्मचर्यं [brahmacaryaṃ] brahmacarya* // परंतप [paraṃtapa] ó grande* मनः [manaḥ] a mente* आगं [āgaṃ] alcança* ब्रह्मचर्यं [brahmacaryaṃ] brahmacarya* ब्रह्म-भावे [brahma-bhāve] quando e absorvida no Absoluto*
13/14- Brahmacarya: Evitando mulheres em corpo, na fala e na mente, e com sua própria esposa durante suas regras, então isso é chamado Brahmacarya (Continência). Ó Poderoso, a mente alcança Brahmacarya, quando é absorvida no Absoluto.
अनुज्ञा या दया सैव प्रोक्ता वेदान्तवेदिभिः ।।१५।।
15/16- आर्जवम् । पुत्रे मित्रे कलत्रे च रिपौ स्वात्मनि संततम् ।।१५।।
dayā । svātmavatsarvabhūteṣu kāyena manasā girā । 14b ।
anujñā yā dayā saiva proktā vedāntavedibhiḥ । 15a ।
दया [dayā] dayā* अनुज्ञा [anujñā] consideração* सर्व-भूतेषु [sarva-bhūteṣu] a todas as criaturas (através)* कायेन [kāyena] do corpo* मनसा [manasā] do pensamento* गिरा [girā] e da fala* स्वात्मवत् [svātmavat] (como se fosse) para consigo mesmo* या [yā] isso* एव [eva] de fato* प्रोक्ता [proktā] é chamado* दया [dayā] dayā, compaixão* सः [saḥ] por quem* वेदान्त-वेदिभिः [vedānta-vedibhiḥ] conhece o Vedānta*
14/15- Dayā: Bondade para com todas as criaturas através do corpo, do pensamento e da fala, como se fosse para consigo mesmo, realmente, isso é chamado de Dayā (Compaixão) por quem conhece o Vedānta.
एकरूपं मुने यत्तदार्जवं प्रोच्यते मया ।।१६।।
16/17- क्षमा । कायेन मनसा वाचा शत्रुभिः परिपीडिते ।।१६।।
ārjavam । putre mitre kalatre ca ripau svātmani saṃtatam । 15b ।
ekarūpaṃ mune yattadārjavaṃ procyate mayā । 16a ।
आर्जवम् [ārjavam] ārjava:* मुने [mune] ó sábio (quem se comporta)* संततम् [saṃtatam] sempre* एकरूपं [ekarūpaṃ] da mesma forma (em relação)* पुत्रे [putre] ao filho* मित्रे [mitre] ao amigo* कलत्रे [kalatre] à esposa* रिपौ [ripau] ao inimigo* च [ca] e* स्वात्मनि [svātmani] a si mesmo* यत्तद् [yattad] em qualquer que seja (a situação)* प्रोच्यते [procyate] é considerado* मया [mayā] por mim* आर्जवं [ārjavaṃ] ārjavaṃ (tem a qualidade da equanimidade)*
15/16- Ārjavam: Ó Sábio, quem se comporta da mesma forma em relação ao filho, ao amigo, à esposa, ao inimigo ou a si mesmo, reconheço que tem a qualidade Ārjavam (Equanimidade).
बुद्धिक्षोभनिवृत्तिर्या क्षमा सा मुनिपुङ्गव ।।१७।।
17/18- धृतिः । वेदादेव विनिर्मोक्षः संसारस्य न चान्यथा ।।१७।।
kṣamā । kāyena manasā vācā śatrubhiḥ paripīḍite । 16b ।
buddhikṣobhanivṛttiryā kṣamā sā munipuṅgava । 17a ।
क्षमा [kṣamā] kṣamā:* परिपीडिते [paripīḍite] quando se é atormentado* शत्रुभिः [śatrubhiḥ] pelos inimigos* कायेन [kāyena] no corpo* मनसा [manasā] no pensamento* वाचा [vācā] na fala* निवृत्तिः [nivṛttiḥ] e se está livre de* क्षोभ [kṣobha] de agitação* बुद्धि [buddhi] na mente* या [yā] isso* क्षमा [kṣamā] é kṣamā (paciência)* मुनिपुङ्गव [munipuṅgava] ó Eminente Sábio*
16/17- Kṣamā: Quando se é atormentado no corpo, pensamento e fala pelos inimigos, e se está livre de agitação mental, isso é Kṣamā (Paciência), ó Eminente Sábio.
इति विज्ञाननिष्पत्तिर्धृतिः प्रोकता हि वैदिकैः । अहमात्मा न चान्यो ऽमीत्येवमप्रच्युता मतिः ।।१८।।
19- मिताहारः । अल्पभृष्टाशनाभ्यां च चतुर्थांशावशेषकम् । तस्माद्योगानुगुण्येन भोजनं मितभोजनम् ।।१९।।
dhṛtiḥ । vedādeva vinirmokṣaḥ saṃsārasya na cānyathā । iti vijñānaniṣpattirdhṛtiḥ proktā hi vaidikaiḥ । 17b ।
ahamātmā na cānyo ‘smītyevamapracyutā matiḥ । 18 ।
धृतिः [dhṛtiḥ] dhṛtiḥ:* इति [iti] sabe-se que* विनिर्मोक्षः [vinirmokṣaḥ] a libertação total* संसारस्य [saṃsārasya] do ciclo de encarnações* एव [eva] de fato* वेदात् [vedāt] (ocorre) através dos Vedas* च-न-अन्यथा [ca-na-anyathā] e não de outra forma* / प्रोक्ता [proktā] sabe-se que* धृतिः [dhṛtiḥ] dhṛti (perseverança)* निष्पत्तिः [niṣpattiḥ] resulta* विज्ञान [vijñāna] desse saber* वैदिकैः [vaidikaiḥ] segundo os Vedas* / अहम्-अस्मि [aham-asmi] eu sou* हि [hi] realmente* आत्मा [ātmā] o ātmā (self)* च [ca] e* न-अन्यः [na-anyaḥ] não o outro* इति [iti] assim diz quem* अप्रच्युता [apracyutā] tem firme* मतिः [matiḥ] convicção*
17/18- Dhṛtiḥ: Sabe-se que a libertação total do ciclo de encarnações ocorre, de fato, através dos Vedas, e não de outra maneira. Sabe-se que Dhṛti (Perseverança) resulta desse saber, segundo os vedas. "Eu sou Ātman e nada mais", assim diz quem tem firme convicção.
mitāhāraḥ । alpabhṛṣṭāśanābhyāṃ ca caturthāṃśāvaśeṣakam । tasmādyogānuguṇyena bhojanaṃ mitabhojanam । 19 ।
20/21/22/23- शौचम् । स्वदेहमलनिर्मोक्षो मृज्जलाभ्यां महामुने । यत्तच्छौचं भवेद्बाह्यं मानसं मननं विदु: ।।२०।।
मिताहारः [mitāhāraḥ] mitāhāra:* भोजनं [bhojanaṃ] uma dieta* अल्प-भृष्ट-अशनाभ्यां [alpa-bhṛṣṭa-aśanābhyāṃ] com pouco alimento frito* च [ca] e* चतुर्थां [caturthāṃśā] com a quarta parte (do estomago)* अवशेषकम् [avaśeṣakam] relativamente vazia* अनुगुण्येन [anuguṇyena] é adequada* योग [yoga] ao yoga* / तस्मात् [tasmāt] isso é* मितभोजनम् [mitabhojanam] mitāhāraḥ (frugalidade)*
19- Mitāhāraḥ: Uma dieta com pouca fritura e um quarto do estômago relativamente vazio é adequada ao Yoga. Isso é Mitāhāra (Frugalidade).
अहं शुद्ध इति ज्ञानं शौचबाहुर्मनीषिणः । अत्यन्तमलिनो देहो देही चात्यन्तनिर्मल: ।।२१।।
उभयोरन्तरं ज्ञात्वा कस्य शौचं विधीयते । ज्ञानशौचं परित्यज्य बाह्ये यो रमते नार: ।।२२।।
स मुढ: काञ्चनं त्यक्त्वा लोष्टं गृह्णाति सुव्रत ।।२३।।
śaucam । svadehamalanirmokṣo mṛjjalābhyāṃ mahāmune । yattacchaucaṃ bhavedbāhyaṃ mānasaṃ mananaṃ viduḥ । 20 ।
ahaṃ śuddha iti jñānaṃ śaucabāhurmanīṣinaḥ । atyantamalino deho dehī cātyantanirmalaḥ । 21 ।
ubhayorantaraṃjñātvā kasya śaucaṃ vidhīyate । jñānaśaucaṃ partiyajya bāhye yo ramate naraḥ । 22 ।
sa muḍhaḥ kāñcanaṃ tyaktvā loṣṭaṃ gṛhṇāti suvrata । 23a ।
शौचम् [śaucam] purificação:* महामुने [mahāmune] ó grande sábio* निर्मोक्षः [nirmokṣaḥ] remover* मल [mala] as impurezas* स्वदेह [svadeha] do próprio corpo* मृज् [mṛj] limpando* जलाभ्यां [jalābhyāṃ] com água* भवेत् [bhavet] é* बाह्यं-शौचम् [bāhyaṃ-śaucam] purificação externa* / विदुः [viduḥ] reconhecer* मननं [mananaṃ] através da reflexão* अहं [ahaṃ] que 'eu sou'* शुद्ध [śuddha] puro:* मानसं-शौच [mānasaṃ-śaucam] é purificação mental* तत् [tat] essa é* ज्ञानं [jñānaṃ] a sabedoria* बाहुः-मनीषिनः [bāhuḥ-manīṣinaḥ] dos verdadeiros sábios* देहः [dehaḥ] o corpo* अत्यन्त [atyanta] é completamente* मलिनः [malinaḥ] impuro* च [ca] e* देही [dehī] o Self encarnado* अत्यन्त [atyanta] é completamente* निर्मलः [nirmalaḥ] puro* // ज्ञात्वा [jñātvā] para quem sabe* उभयोरन्तरं [ubhayorantaraṃ] a diferença* कस्य-शौचं [kasya-śaucaṃ] qual śaucam* विधीयते [vidhīyate] é prescrito? सुव्रत [suvrata] ó virtuoso* पर्तियज्य [partiyajya] tendo abandonado* ज्ञान-शौचं [jñāna-śaucaṃ] a purificação através da meditação* नरः [naraḥ] o homem* यः [yaḥ] que* रमते [ramate] se delicia* बाह्ये [bāhye] no exterior* मुढः [muḍhaḥ] é um tolo* सः-गृह्णाति [saḥ-gṛhṇāti] ele agarra* लोष्टं [loṣṭaṃ] um pedaço de barro* त्यक्त्वा [tyaktvā] e rejeita* काञ्चनं [kāñcanaṃ] o ouro*
20/21/22/23- Śaucam: Ó Grande Sábio, remover as impurezas do corpo e limpá-lo com água é uma limpeza externa. Reconhecer através da reflexão que 'Eu sou puro' é purificação mental. Essa é a sabedoria dos verdadeiros sábios. O corpo é completamente impuro, e o Self encarnado é completamente puro. Para quem conhece a diferença, qual Śaucam deve ser prescrito? Ó Virtuoso, tendo abandonado a purificação através da meditação, o homem que se deleita no exterior é um tolo, ele agarra um pedaço de terra e rejeita o ouro.
23/24/25- ब्रह्मात्मवेदनविधि: । ज्ञानामृतेन तृप्तस्य कृतकृत्यस्य योगिनः ।।२३।।
न चास्ति किंचित्कर्तव्यमस्ति वेन्न स तत्त्ववित् । लोकत्रये ऽपि कर्तव्यं किंचिन्नास्त्यात्मवेदिनाम् ।।२४।।
तस्मात्सर्वप्रयत्नेन मुने ऽहिंसादिसाधनैः । आत्मानमक्षरं ब्रह्म विद्धि ज्ञानात्तु वेदनात् ।।२५।।
brahmātmavedanavidhiḥ । jñānāmṛtena tṛptasya kṛtakṛtyasya yoginaḥ । 23b ।
na cāsti kiṃcitkartavyamasti venna sa tattvavit । lokatraye ‘pi kartavyaṃ kiṃcinnāstyātmavedinām । 24 ।
tasmātsarvaprayatnena mune ‘hiṃsādisādhanaiḥ । ātmānamakṣaraṃ brahma viddhi jñānāttu vedanāt । 25 ।
ब्रह्मात्मवेदनविधिः [brahmātmavedanavidhiḥ] maneira de conhecer a suprema consciência:* तृप्तस्य [tṛptasya] satisfeito* अमृतेन [amṛtena] com o néctar* ज्ञान [jñāna] da meditação* च [ca] e* कृत-कृत्यस्य [kṛta-kṛtyasya] tendo cumprido seus deveres* योगिनः [yoginaḥ] o yogin* न-किंचित् [na-kiṃcit] nada mais* अस्ति [asti] tem* कर्तव्यम् [kartavyam] a fazer* / वेन् [ven] ansiando por* कर्तव्यं [kartavyaṃ] (algo) a fazer* स [sa] ele* न-अस्ति [na-asti] não é* तत्त्ववित् [tattvavit] conhecedor de Brahma* / आत्मवेदिनाम् [ātmavedinām] (para) aquele que conhece o
self* न-किंचित्-अपि [na-kiṃcit-api] nada mais* अस्ति [asti] existe* लोकत्रये [lokatraye] nos três mundos* तस्मात् [tasmāt] portanto* मुने [mune] ó sábio* सर्व-प्रयत्नेन [sarva-prayatnena] com todo esforço* अहिंसा-आदि-साधनैः [ahiṃsā-ādi-sādhanaiḥ] com ahiṃsā e outras práticas* विद्धि [viddhi] conheça* ब्रह्म [brahma] brahma* आत्मानम्-अक्षरं [ātmānam-akṣaraṃ] como o self imperecível* ज्ञानात् [jñānāt] através da meditação* तु [tu] e* वेदनात् [vedanāt] através do conhecimento superior*
self* न-किंचित्-अपि [na-kiṃcit-api] nada mais* अस्ति [asti] existe* लोकत्रये [lokatraye] nos três mundos* तस्मात् [tasmāt] portanto* मुने [mune] ó sábio* सर्व-प्रयत्नेन [sarva-prayatnena] com todo esforço* अहिंसा-आदि-साधनैः [ahiṃsā-ādi-sādhanaiḥ] com ahiṃsā e outras práticas* विद्धि [viddhi] conheça* ब्रह्म [brahma] brahma* आत्मानम्-अक्षरं [ātmānam-akṣaraṃ] como o self imperecível* ज्ञानात् [jñānāt] através da meditação* तु [tu] e* वेदनात् [vedanāt] através do conhecimento superior*
23/24/25- A maneira de conhecer a Consciência Suprema: Satisfeito com o néctar da meditação e tendo cumprido seus deveres, o Yogin não tem mais nada a fazer. Ansiando por algo para fazer, ele não é um conhecedor de Brahma. Para quem conhece o Self Supremo, nada mais existe nos três mundos. Portanto, ó Sábio, com todo esforço, com Ahiṃsā e outras práticas, conheça Brahma como o Self imperecível através da meditação e do conhecimento superior.
।। इति प्रथमः खण्ड: ।। ।
।। इति प्रथमः खण्ड: ।। ।
iti prathamaḥ khaṇḍaḥ । Assim termina a primeira seção.
। द्वितीयः खण्ड: ।। । dvitīyaḥ khaṇḍaḥ । Segunda Seção
।। दशनियमः ।। । daśaniyamaḥ । । Os dez Niyamās ।
1/2- तप: सन्तोषमास्तिक्यं दानमीश्वरपूजनम् । सिद्धान्तश्रवणं चैव ह्रीर्मतिश्च जपो व्रतम् ।।१।।
एते च नियमाः प्रोक्तास्तान्वक्ष्यामि क्रमाच्छृणु ।।२।।
daśaniyamaḥ daśaniyamaḥ tapaḥ saṃtoṣamāstikyaṃ dānamīśvarapūjanam । siddhāntaśravaṇaṃ caiva hrīrmatiśca japo vratam । 1 ।
ete ca niyamāḥ proktāstānvakṣyāmi kramācchṛṇu । 2a ।
दशनियमः [daśaniyamaḥ] daśaniyama:* तान् [tān] esses* प्रोक्ताः [proktāḥ] são chamados* नियमाः [niyamāḥ] de niyamā (disciplina e devoção)* शृणु [śṛṇu] ouça* वक्ष्यामि [vakṣyāmi] descrever* एते [ete] esses* क्रमात् [kramāt] em ordem* तपः [tapaḥ] tapas (austeridade)* संतोषम् [saṃtoṣam] saṃtoṣa (contentamento)* आस्तिक्यं [āstikyaṃ] āstikya (devoção)* दानम् [dānam] dāna (caridade)* च [ca] e* ईश्वर-पूजनम् [īśvara-pūjanam] īśvara pūja (adoração à divindade tutelar)* सिद्धान्त-श्रवणं [siddhānta-śravaṇaṃ] siddhānta śravaṇa (estudo das doutrinas essenciais)* ह्रीर् [hrīr] hrīḥ (modéstia)* मतिः [matiḥ] mati (determinação)* च [ca] e* जपः [japaḥ] japa (repetição de mantra)* च [ca] e* एव [eva] também* व्रतम् [vratam] vrata (comprometimento)*
1/2- Daśa Niyamaḥ: Esses são chamados de Niyamas (disciplina e devoção). Ouça, eu os descreverei em ordem: 1. Tapas (autodisciplina), 2. Saṃtoṣa (contentamento), 3. Āstikya (devoção), 4. Dāna (caridade), 5. Īśvara Pūja (adoração à divindade tutelar), 6. Siddhānta Śravaṇa (estudo das doutrinas fundamentais), 7. Hrīḥ (modéstia) e 8. Mati (determinação), 9. Japa (repetição de mantra) e 10. Vrata (comprometimento).
2/3/4- तपः। वेदोक्तेन प्रकारेण कृच्छ्रचान्द्रायणादिभिः ।।२।।शरिरशोषणं यत्तत्तप इत्युच्यते बुधैः । को वा मोक्षः कथं केन संसारं प्रतिपन्नवान् ।।३।।
इत्यालोचनमर्थज्ञास्तपः शंसन्ति पण्डिताः ।।४।।
4/5/6- सन्तोष: । यदिच्छालाभतो नित्यं प्रीतिर्या जायते नृणाम् ।।४।।
tapaḥ । vedoktena prakāreṇa kṛcchracāndrāyaṇādibhiḥ । 2b ।
śarīraśoṣaṇaṃ yattattapa ityucyate budhaiḥ । ko vā mokṣaḥ kathaṃ kena saṃsāraṃ pratipannavān । 3 ।
ityālocanamarthajñāstapaḥ śaṃsanti paṇḍitāḥ । 4a ।
तपः [tapaḥ] tapas:* शरीर-शोषणं [śarīra-śoṣaṇaṃ] emagrecer o corpo* प्रकारेण [prakāreṇa] da maneira* वेदोक्तेन [vedoktena] indicada nos vedas* कृच्छ्र-चान्द्रायण-अदिभिः [kṛcchra-cāndrāyaṇa-adibhiḥ] como as penitências executadas de acordo com o curso da lua* इति-उच्यते [iti-ucyate] chama-se* तपः [tapaḥ] tapas (austeridade)* बुधैः [budhaiḥ] pelos sábios* कः-मोक्षः [kaḥ-mokṣaḥ] o que é moksha (libertação)?* केन [kena] de onde (vem)* कथं [kathaṃ] e como (se realiza)* पण्डिताः [paṇḍitāḥ] os instruídos* शंसन्ति [śaṃsanti] declaram* यत् [tat] que* अर्थज्ञाः-तपः [arthajñāḥ-tapaḥ] a compreensão do sentido de tapas* प्रतिपन्नवान् [pratipannavān] é obtida* आलोचनम् [ālocanam] refletindo sobre* संसारं [saṃsāraṃ] samsāra (ciclo de renascimentos)*
2/3/4 - Tapaḥ: O emagrecimento do corpo da maneira ensinada nos Vedas, como as penitências realizadas, de acordo com o curso da lua, chama-se Tapas (Austeridade) pelos sábios. O que é Mokṣa (libertação)? De onde vem e como se realiza? Os instruídos declaram que o entendimento do significado de Tapas é obtido refletindo sobre o Samsāra (ciclo de renascimentos).
तत्सन्तोषं विदुः प्राजञाः परिज्ञानैकतत्परा: । ब्रह्मावलोकपर्यन्ताद्विरक्त्या यल्लभेत्प्रियम् ।।५।।
6- आस्तिक्यम् । श्रौते स्मार्ते च विश्वासो यत्तदास्तिक्यमुच्यते ।।६।।
सर्वत्र विगतस्नेह: सन्तोषं परं विदुः ।।६।।
santoṣaḥ । yaddicchālābhato nityaṃ prītiryā jāyate nṛṇām । 4b ।
tatsaṃtoṣaṃ viduḥ prājñāḥ parijñānaikatatparāḥ । brahma avalokaparyantādviraktyā yallabhetpriyam । 5 ।
sarvatra vigatasnehaḥ saṃtoṣaṃ paraṃ viduḥ । 6a ।
सन्तोषः [santoṣaḥ] santoṣa:* नित्यं [nityaṃ] (quando) sempre* जायते [jāyate] surge* यत्-प्रीतिर्या [yat-prītiryā] alegria* नृणाम् [nṛṇām] nos homens* लाभतः [lābhataḥ] ao obter* यद्-इच्छा [yad-icchā] qualquer desejo* तत् [tat] isso* विदुः [viduḥ] é conhecido como* संतोषं [saṃtoṣaṃ] santoṣa (contentamento)* प्राज्ञाः [prājñāḥ] pelos sábios* एकतत्पराः [ekatatparāḥ] (que estão) apenas concentrados* परिज्ञान [parijñāna] na verdadeira percepção* / विरक्त्या-यल्लभेत्प्रियम् [viraktyā-yat-labhet-priyam] tornar-se indiferente à obtenção dos próprios desejos* विगत-स्नेहः [vigata-snehaḥ] livre de apego* सर्वत्र [sarvatra] a qualquer caso* पर्यन्तात् [paryantāt] até* अवलोक [avaloka] que se realize* ब्रह्म [brahma] brahma* विदुः [viduḥ] é conhecido como* परं [paraṃ] supremo* संतोषं [saṃtoṣaṃ] saṃtoṣa*
4/5/6- Santoṣa: Quando sempre surge alegria nos homens ao obter qualquer desejo, isso é conhecido como Santoṣa (Contentamento) pelos sábios que se dedicam ao conhecimento correto. Tornar-se indiferente à obtenção dos próprios desejos, e livrar-se do apego a qualquer coisa, até que se realize Brahma, é conhecido como o Supremo Santoṣa.
āstikyam । śraute smārte ca viśvāso yattadāstikyamucyate । 6b ।
8- ईश्वरपूजनम् । रागाद्यपेतं हृदयं वागदुष्टा ऽनृतादिना ।
आस्तिक्यम् [āstikyam] āstikya:* तत् [tat] a* विश्वासः [viśvāsaḥ] confiança* श्रौते [śraute] nos śrutis (revelação)* च [ca] e* स्मार्ते [smārte] nos smṛtis (conhecimento transmitido pela memória)* उच्यते [ucyate] é chamado* आस्तिक्यम् [āstikyam] Āstikya (fé)*
7- दानम् । न्यायार्जितधनं श्रान्ते श्रद्धया वैदिके जने । अन्यद्वा यत्प्रदीयते तद्दानं प्रोच्यते मया ।।७।।
6- Āstikya: A confiança nos Śrutis e nos Smṛtis é chamada de Āstikya (Fé).
dānam । nyāyārjitadhanaṃ śrānte śraddhayā vaidike jane । anyadvā yatpradīyate taddānaṃ procyate mayā । 7 ।
दानम् [dānam] dānam:* यत् [yat] quando* धनं [dhanaṃ] bens* अर्जित [arjita] adquiridos* न्याया [nyāyā] eticamente* प्रदीयते [pradīyate] são doados* श्रद्धया [śraddhayā] com reverência* अन्यत्-जने [anyat-jane] para qualquer pessoa* श्रान्ते [śrānte] necessitada* वा [vā] ou* वैदिके [vaidike] aos brahmanes* तत् [tat] isso* प्रोच्यते [procyate] é considerado* मया [mayā] por mim* दानं [dānaṃ] dānam (caridade)*
7- Dānam: Quando os bens adquiridos eticamente são doados com reverência aos necessitados ou aos Brâmanes, isso é considerado por mim Dānam (Caridade).
हिंसादिरहितं कर्म यत्तदीश्वरपूजनम् ।।८।।
9- सिद्धन्तश्रवणम् । सत्यं ज्ञानमनन्तं च परानन्दं परं ध्रुवम् । प्रत्यगित्यवगन्तव्यं वेदान्तश्रवणं बुधः ।।९।।
īśvarapūjanam । rāgādyapetaṃ hṛdayaṃ vācaduṣṭā ‘nṛtādinā । hiṃsādirahitaṃ karma yattadīśvarapūjanam । 8 ।
ईश्वर-पूजनम् [īśvara-pūjanam] īśvara-pūja:* यत् [yat] quando* हृदयं [hṛdayaṃ] o coração* अपेतं [apetaṃ] está livre de* राग [rāga] do desejo* अदि [adi] etc* वाच् [vāc] a fala* अदुष्टा [aduṣṭā] não contaminada* अनृतादिना [anṛtādinā] pela mentira* कर्म [karma] e a ação* रहितं [rahitaṃ] isenta de* हिंसा [hiṃsā] violência* अदि [adi] etc* तत् [tat] isso* ईश्वर-पूजनम् [īśvara-pūjanam] adoração à īśvara (suprema consciência)*
8- Īśvara Pūja: Quando o coração está livre do desejo, etc., a fala não é manchada pela mentira e com ação sem violência, etc., isso é Īśvara Pūja (Devoção à Suprema Consciência).
siddhantaśravaṇam । satyaṃ jñānamanantaṃ ca parānandaṃ paraṃ dhruvam । pratyagityavagantavyaṃ vedāntaśravaṇaṃ budhaḥ । 9 ।
10- ह्री: । देवलौकिकमार्गेषु कुत्सितं कर्म यद्भवेत् । तस्मिन्भवति या लज्जा ह्री: सैवेति प्रकीर्तिता ।।१०।।
सिद्धन्त-श्रवणम् [siddhanta-śravaṇam] siddhanta-śravaṇa:* बुधः [budhaḥ] uma pessoa inteligente* अवगन्तव्यं [avagantavyaṃ] deve perceber* प्रत्यक् [pratyak] interiormente* ध्रुवम् [dhruvam] a imutabilidade* परं-सत्यं [paraṃ-satyaṃ] da verdade suprema* ज्ञानम्-अनन्तं [jñānam-anantaṃ] a infinita sabedoria * च [ca] e* पर-आनन्दं [para-ānandaṃ] a suprema felicidade* इति [iti] assim é* वेदान्त-श्रवणं [vedānta-śravaṇaṃ] siddhanta-śravaṇa (o estudo da sabedoria do vedānta)*
9- Siddhanta Śravaṇa: Uma pessoa inteligente deve perceber, interiormente, a imutabilidade da verdade suprema, a sabedoria infinita e a suprema felicidade. Assim é, Siddhanta-Śravaṇa (o estudo da sabedoria do Vedanta).
hrīḥ । devalaukikamārgeṣu kutsitaṃ karma yadbhavet । tasminbhavati yā lajjā hrīḥ saiveti prakīrtitā । 10 ।
11- मतिः । वैदिकेषु च सर्वेषु श्रद्धा या सा मतिर्भवेत् । गुरुणा चोपदिष्तो ऽपि तन्त्र संबन्धवर्जितः ।।११।।
ह्रीः [hrīḥ] hrīḥ:* यत् [yat] quando* कर्म [karma] a ação* भवेत् [bhavet] é* कुत्सितं [kutsitaṃ] indígna* देव-लौकिक-मार्गेषु [deva-laukika-mārgeṣu] de acordo as disposições dos deuses* भवति [bhavati] surge* लज्जा [lajjā] o remorso* तस्मिन् [tasmin] então* स [sa] esse (remorso)* प्रकीर्तिता [prakīrtitā] é chamado* ह्रीः [hrīḥ] hrī (humildade)*
10- Hrīḥ: Quando a ação é indigna, de acordo com as disposições dos deuses, há remorso, e esse remorso é chamado Hrīḥ (Humildade).
matiḥ । vaidikeṣu ca sarveṣu śraddhā yā sā matirbhavet । guruṇā copadiṣṭo ‘pi tantra sambandhavarjitaḥ । 11 ।
12/13/14/15/16- जपः । वेदोक्तेनैव मार्गेण मन्त्राभ्यासो जपः स्मृतः । कल्पसूत्रे यथा वेदे धर्मशास्त्रे पुराणके ।।१२।।
मतिः [matiḥ] mati:* सा-श्रद्धा [sā-śraddhā] essa confiança* सर्वेषु-वैदिकेषु [sarveṣu-vaidikeṣu] em tudo que é védicos* भवेत् [bhavet] é* मतिः [matiḥ] mati (deliberação)* / च-अपि [ca-api] e se* तन्त्र [tantra] o tantra* उपदिष्टः [upadiṣṭaḥ] é aconselhado* गुरुणा [guruṇā] pelo guru* सम्बन्ध [sambandha] a conexão (com ele)* वर्जितः [varjitaḥ] deve ser encerrada*
11- Mati: A confiança em todos os ensinamentos Védicos é Mati (Deliberação). E se o Tantra for aconselhado pelo Guru, o envolvimento com ele deve ser encerrado.
इतिहासे च वृत्तिर्या स जपः प्रोच्यते मया । जपस्तु द्विविधः प्रोक्तो वाचिको मानसस्तथा ।।१३।।
।। इति द्वितीयः खण्डः ।। । iti dvitīyaḥ khaṇḍaḥ। Assim termina a segunda seção.
वाचिकोपांशुरुच्चैश्च द्विविधः परिकीर्तितः । मानसो मननध्यानभेदाद्द्वैविध्यमाश्रितः ।।१४।।
उच्चैर्जपादुपांशुश्च सहस्रगुणमुच्यते । मानसश्च तथोपांशोः सहस्रगुणमुच्यते ।।१५।।
उच्चैर्जपश्च सर्वेषां यथोक्तफलदो भवेत् । निचैः श्रोत्रेण चेन्मन्त्रः श्रुतश्चेन्निष्फलं भवेत् ।।१६।।
japaḥ । vedoktenaiva mārgeṇa mantrābhyāso japaḥ smṛtaḥ । kalpasūtre yathā vede dharmaśāstre purāṇake । 12 ।
itihāse ca vṛttiryā sa japaḥ procyate mayā । japastu dvividhaḥ prokto vāciko mānasastathā । 13 ।
vācikopāṃśuruccaiśca dvividhaḥ parikīrtitaḥ । mānaso mananadhyānabhedāddvaividhyamāśritaḥ । 14 ।
uccairjapādupāṃśuśca sahasraguṇamucyate । mānasaśca tathopāṃśoḥ sahasraguṇamucyate । 15 ।
uccairjapaśca sarveṣāṃ yathoktaphalado bhavet । nīcaiḥ śrotreṇa cenmantraḥ śrutaścenniṣphalaṃ bhavet । 16 ।
जपः [japaḥ] japa:* मन्त्र-अभ्यासः [mantra-abhyāsaḥ] a prática do mantra* वेदोक्तेन-मार्गेण [vedoktena-mārgeṇa] da maneira védica correta* स्मृतः [smṛtaḥ] é conhecida* एव [eva] como* जपः [japaḥ] japa* / यथा [yathā] de acordo com* कल्प-सूत्रे [kalpa-sūtre] os kalpa sūtras (manuais sobre ritos sacrificiais)* वेदे [vede] vedas (conhecimento revelado)* धर्म-शास्त्रे [dharma-śāstre] dharma śāstras (ensinamentos sobre os deveres religiosos)* पुराणके [purāṇake] purāṇas (mitologia védica)* च [ca] e* इतिहासे [itihāse] itihāsas (grandes épicos)* या-वृत्तिः [vṛttiḥ-yā] esse método* प्रोच्यते [procyate] é chamado* जपः [japaḥ] japa* मया [mayā] por mim* // तथा [tathā] então* प्रोक्तः [proktaḥ] sabe-se* जपः-द्विविधः [japaḥ-dvividhaḥ] (que há) dois tipos de japa* वाचिकः [vācikaḥ] vocal* तु [tu] e* मानसः [mānasaḥ] mental* स [sa] o* वाचिकः [vācikaḥ] o vocal* परिकीर्तितः [parikīrtitaḥ] é dividido* द्विविधः [dvividhaḥ] em dois tipos* उपांशुः [upāṃśuḥ] sussurrado* च [ca] e* उच्चैः [uccaiḥ] em voz alta* / मानसः [mānasaḥ] o mental* आश्रितः [āśritaḥ] emprega* द्वैविध्यम् [dvaividhyam] duas formas* च [ca] e* भेदात् [bhedāt] diferencia* मन्त्रः [mantraḥ] mantra* मनन [manana] com raciocínio* ध्यान [dhyāna] de meditação profunda* / उपांशुः [upāṃśuḥ] o sussurrado* उच्यते [ucyate] diz-se que* भवेत् [bhavet] é* सहस्र-गुणम् [sahasra-guṇam] mil vezes melhor* उच्चैः-जपात् [uccaiḥ-japāt] do que o japa (cantado) em voz alta* तथः [tathaḥ] da mesma forma* मानसः [mānasaḥ] o mental* सहस्र-गुणम् [sahasra-guṇam] é mil vezes melhor* उपांशोः [upāṃśoḥ] do que o sussurrado* / चेत् [cet] embora* सर्वेषां [sarveṣāṃ] entre todos* उच्यते [ucyate] sabe-se que* उच्चैः-जपः [uccaiḥ-japaḥ] o japa (cantado) em voz alta* फलदः [phaladaḥ] (é o mais) gratificante* च [ca] e* नीचैः [nīcaiḥ] (o japa) em voz baixa* श्रुतः [śrutaḥ] ouvido* श्रोत्रेण [śrotreṇa] pelo ouvido* भवेत् [bhavet] é* निष्फलं [niṣphalaṃ] inoperante*
12/13/14/15/16- Japa: A prática do Mantra da maneira Védica correta é conhecida como Japa. De acordo com os Kalpa Sūtras, Vedas, Dharma Śāstras, Purāṇas e Itihāsas, esse método é chamado de Japa por mim. Dizem que existem dois tipos de Japa, vocal e mental. O vocal é dividido em dois tipos, sussurrado e em voz alta. O mental emprega duas formas, diferenciando mantra com raciocínio de meditação profunda. Diz-se que o japa sussurrado é mil vezes melhor do que o japa em voz alta. Da mesma forma, diz-se que o japa mental é mil vezes melhor do que o sussurrado. Embora, entre todos, sabe-se que o japa em voz alta é o mais gratificante e o japa em voz baixa percebido pelos ouvidos é inoperante.
।। तृतीयः खण्डः ।। । tṛtīyaḥ khaṇḍaḥ । Terceira seção
।। आसनानि नव ।। । āsanāni nava । Nove Āsanas
1/2- स्वास्तिकं गोमुखं पद्मं वीरसिंहासने तथा । भद्रं मुक्तासनं चैव मयूरासनमेव च ।।१।।
सुखाससनाख्यं च नवमं मुनिपुङ्गव ।२।
svāstikaṃ gomukhaṃ padmaṃ vīrasiṃhāsane tathā । bhadraṃ muktāsanaṃ caiva mayūrāsanameva ca । 1 ।
sukhāsanasamākhyaṃ ca navamaṃ munipuṅgava । 2a ।
मुनिपुङ्गव [munipuṅgava] ó eminente sábio (os nove asanas são)* स्वास्तिकं [svāstikaṃ] svastikāsana* गोमुखं [gomukhaṃ] gomukhāsana* पद्मं [padmaṃ] padmāsana* वीर [vīra] vīrāsana* सिंहासने [siṃhāsane] siṃhāsana* तथा [tathā] então* भद्रं [bhadraṃ] bhadrāsana* मुक्तासनं [muktāsanaṃ] muktāsana* मयूरासनम् [mayūrāsanam] mayūrāsana* सुखासन [sukhāsana] sukhāsana* च [ca] e* समाख्यं [samākhyaṃ] é contado* नवमं [navamaṃ] o nono*
1/2- Ó Eminente Sábio, os nove asanas são: Svastikāsana, Gomukhāsana, Padmāsana, Vīrāsana, Siṃhāsana, Bhadrāsana, Muktāsana, e também Mayurāsana, e, contada como a nona, Sukhāsana.
समग्रीवशिरः कायः स्वस्तिकं नित्यमभ्यसेत् ।३।
3/4- गोमुखम् । सव्ये दक्षिणगुल्फं तु पृष्ठपश्चा नियोजयेत् ।।३।।
svastikam । jānūrvārantare kṛtvā samyak pādatale ubhe । 2b ।
samagrīvaśiraḥ kāyaḥ svastikaṃ nityamabhyaset । 3a ।
स्वस्तिकम् [svastikam] svastikāsana* नित्यम् [nityam] (deve-se) sempre* अभ्यसेत् [abhyaset] praticar* स्वस्तिकं [svastikaṃ] svastikāsana* सम [sama] alinhando* ग्रीव [grīva] o pescoço* शिरः [śiraḥ] a cabeça* कायः [kāyaḥ] e o corpo* कृत्वा [kṛtvā] (então) insira* सम्यक् [samyak] simetricamente* उभे [ubhe] ambas* पादतले [pādatale] solas dos pés* अन्तरे [antare] entre* जानूः [jānūḥ] (as coxas e as panturrilhas das pernas) dos joelhos (dobrados)*
2/3 - Svastikāsana: Deve-se sempre praticar Svastikāsana, alinhando o pescoço, a cabeça e o corpo. Então, insira (simetricamente) ambas as solas dos pés entre as coxas e as panturrilhas das pernas.
दक्षिणे ऽपि तथा सव्यं गोमुखं तत्प्रचक्षते ।।४।।
4/5- पद्मम् । अङ्गुष्ठावधि गृहीयाधस्ताभ्यां व्युत्क्रमेण तु ।।४।।
gomukham । savye dakṣiṇagulphaṃ tu pṛṣṭhapaścā niyojayet । 3b ।
dakṣiṇe ‘pi tathā savyaṃ gomukhaṃ tatpracakṣate । 4a ।
गोमुखम् [gomukham] gomukhāsana:* नियोजयेत् [niyojayet] coloque* दक्षिण-गुल्फं [dakṣiṇa-gulphaṃ] o tornozelo direito* पृष्ठ [pṛṣṭha] por trás* सव्यं [savyaṃ] (da nádega) esquerda* अपि-तथा [api-tathā] e então* सव्ये [savye] o (tornozelo) esquerdo* पश्चात् [paścāt] por atrás* दक्षिणे [dakṣiṇe] (da nádega) direita* / तत् [tat] isso* प्रचक्षते [pracakṣate] é chamado* गोमुखं [gomukhaṃ] gomukhāsana*
3/4- Gomukhāsana: Coloque o tornozelo direito ao lado da nádega esquerda e o tornozelo esquerdo ao lado da nádega direita. Isso é chamado Gomukhāsana.
ऊर्ध्वोरुपरि विप्रेन्द्र कृत्वा पादतलद्वयम् । पद्मासनं भवेत्प्राज्ञ सर्वरोगभयापहम् ।।५।।
6- वीरासनम् । दक्षिणेतरपादं तु दक्षिणोरुणि विन्यसेत् । ऋजुकायः समासीनो वीरासनमुदाहृतम् ।।६।।
padmam । aṅguṣṭhāvadhi gṛhīyādhastābhyām vyutkrameṇa tu । 4b ।
ūrdhvorupari viprendra kṛtvā pādataladvayam । padmāsanam bhavetprājña sarvarogabhayāpaham । 5 ।
पद्मम् [padmam] padmāsana:* विप्रेन्द्र [viprendra] ó brâmane* कृत्वा [kṛtvā] coloque* पादतल-द्वयम् [pādatala-dvayam] os dois pés (com as solas voltadas para cima)* ऊर्ध्वोरुपरि [ūrdhvorupari] sobre as coxas* तु [tu] e* गृहीयात् [gṛhīyāt] e segure* अङ्गुष्ठ-अवधि [aṅguṣṭha-avadhi] os dedões dos pés* हस्ताभ्याम् [hastābhyām] com as mãos* व्युत्क्रमेण [vyutkramaṇa] separadas* भवेत् [bhavet] (isso) é* पद्मासनम् [padmāsanam] padmāsana* प्राज्ञ [prājña] ó sábio* भय-अपहम् [bhaya-apaham] que afasta* सर्व-रोग [sarva-roga] todas as doenças*
4/5- Padmasana: Ó Brâmane, coloque os dois pés (com as solas voltadas para cima) sobre as coxas e segure os dedões dos pés com as mãos, isso é Padmāsana, ó Sábio, que afasta todas as doenças.
vīrāsana । dakṣiṇetarapādaṃ tu dakṣiṇoruṇi vinyaset । rijukāyaḥ samāsīno vīrāsanamudāhṛtam । 6 ।
6.1/6.2/6.3- सिंहासनम् । गुल्फौ च वृषणस्याधः सीविन्यः पार्श्वयोः क्षिपेत् ।
वीरासन [vīrāsanam] vīrāsana:* विन्यसेत् [vinyaset] coloque* दक्षिणेतर-पादं [dakṣiṇetara-pādaṃ] o pé esquerdo* दक्षिण-ऊरुणि [dakṣiṇa-ūruṇi] na coxa direita* तु [tu] e* रिजुकायः [rijukāyaḥ] (mantenha) o corpo reto* समासीनः [samāsīnaḥ] confortavelmente* / उदाहृतम् [udāhṛtam] isso é chamado* वीरासनम् [vīrāsanam] vīrāsana*
6- Vīrāsana: Coloque o pé esquerdo na coxa direita e mantenha, confortavelmente, o corpo reto. Isso é chamado de vīrāsana.
दक्षिणं सव्यगुल्फेन दक्षिणेन तथेतरत् ।।६-१।।
7/8- भद्रासनम् । गुल्फौ तु वृषणस्याधः सीविन्याः पार्श्वयोः क्षिपेत् ।
हस्तौ जानौ समास्थाप्य स्वाङ्गुलींरिप्रसर्य च । व्यक्तवक्त्रो निरीक्षेत नासाग्रं सुसमाहितः ।।६-२।।
सिंहासनं भवेदेतत् पूजितं योगिभिः सदा ।।६-३।।
siṃhāsanam । gulphau ca vṛṣaṇasyādhaḥ sīvinyaḥ pārśvayoḥ kṣipet । dakṣiṇaṃ savyagulphena dakṣiṇena tathetarat । 6.1 ।
hastau jānau samāsthāpya svāṅgulīṃriprasarya ca । vyaktavaktro nirīkṣeta nāsāgraṃ susamāhitaḥ । 6.2 ।
siṃhāsanaṃ bhavedetat pūjitaṃ yogibhiḥ sadā । 6.3 ।
सिंहासनम् [siṃhāsanam] siṃhāsana* क्षिपेत् [kṣipet] coloque* गुल्फौ [gulphau] os tornozelos* अधः [adhaḥ] abaixo* वृषणस्य [vṛṣaṇasya] dos testículos* पार्श्वयोः [pārśvayoḥ] ao lado* सीविन्यः [sīvinyaḥ] do períneo*/ दक्षिणं [dakṣiṇaṃ] (com o tornozelo) direito* दक्षिणेन [dakṣiṇena] à direita* सव्य-गुल्फेन [savya-gulphena] do tornozelo esquerdo* च [ca] e* तथेतरत् [tathetarat] vice-versa* समास्थाप्य [samāsthāpya] coloque* हस्तौ [hastau] as mãos* जानौ [jānau] nos joelhos*च [ca] e* रिप्रसर्य [riprasarya] estique* स्व-अङ्गुलीं [sva-aṅgulīṃ] os dedos* / व्यक्त-वक्त्रः [vyakta-vaktraḥ] abra bem a boca* निरीक्षेत [nirīkṣeta] e olhe* सुसमाहितः [susamāhitaḥ] atentamente* नासाग्रं [nāsāgraṃ] a ponta do nariz* / एतत् [etat] isso* भवेत् [bhavet] é* सिंहासनं [siṃhāsanaṃ] siṃhāsana* सदा [sadā] sempre* पूजितं [pūjitaṃ] lovado* योगिभिः [yogibhiḥ] pelos yogins*
6.1/6.2/6.3- Siṃhāsana: Coloque os tornozelos embaixo dos testículos, ao lado do períneo. Com o (tornozelo) direito, à direita, do tornozelo esquerdo, e vice-versa, coloque as mãos nos joelhos e estique os dedos. Abra bem a boca e olhe atentamente para a ponta do nariz. Isso é Siṃhāsana, sempre louvado pelos Yogins.
पार्श्वपादौ च पाणिभ्यां दृधं बद्धवा सुनिर्लिम् ।।७।।
8/9/10- मुक्तासनम् । निपीड्य सीविनीं सूक्ष्मं दक्षिणेतरगुल्फतः ।।८।।
भद्रासनं भवेदेतद्विषरोगविनाशनम् ।।८।।
bhadrāsanam gulphau ca vṛṣaṇasyādhaḥ sīvinyaḥ pārśvayoḥ kṣipet । pārśvapādau ca pānibhyāṃ dṛdhaṃ baddhavā sunirlim । 7 ।
bhadrāsanaṃ bhavedetadviṣarogavināśanam । 8a ।
भद्रासनम् [bhadrāsanam] bhadrāsana* क्षिपेत् [kṣipet] coloque* गुल्फौ [gulphau] os tornozelos* अधः [adhaḥ] abaixo* वृषणस्य [vṛṣaṇasya] dos estículos* पार्श्वयोः [pārśvayoḥ] ao lado* सीविन्यः [sīvinyaḥ] do períneo* च [ca] e* बद्धवा [baddhavā] prenda* पादौ [pādau] os pés* दृधं [dṛdhaṃ] firmemente* पानिभ्यां [pānibhyāṃ] com as mãos* पार्श्व [pārśva] de cada lado* सुनिर्लिम् [sunirlim] (e permaneça) imóvel* / एतत् [etat] isso* भवेत् [bhavet] é* भद्रासनं [bhadrāsanaṃ] bhadrāsana* विनाशनम् [vināśanam] que remove* विष [viṣa] veneno* च [ca] e* रोग [roga] doença*
7/8- Bhadrasana: Coloque os tornozelos abaixo dos testículos, ao lado do períneo e prenda os pés firmemente com as mãos de cada lado, permaneça imóvel. Isso é Bhadrāsana, que remove as doenças e os venenos.
वामं याम्येन गुल्फेन मुक्तासनमिदं भवेत् । मेढ्रादुपरि मिक्षिप्य सव्यं गुल्फं ततोपरि ।।९।।
10/11/12- मयूरासनम् । कूर्पराग्रे मुनिश्रेष्ठ निक्षिपेन्नाभिपार्ष्वयोः ।।१०।।
गुल्फान्तरं च संक्षिप्य मुक्तासनमिदं मुने ।।१०।।
muktāsanam । nipīḍya sīvinīṃ sūkṣmaṃ dakṣiṇetaragulphataḥ । 8b ।
vāmaṃ yāmyena gulphena muktāsanamidaṃ bhavet । medhrāduparinikṣipya savyaṃ gulphaṃ tatopari । 9 ।
gulphāntaraṃ ca saṃkṣipya muktāsanamidaṃ mune । 10a ।
मुक्तासनम् [muktāsanam] muktāsana* निपीड्य [nipīḍya] pressione* सीविनीं [sīvinīṃ] o períneo* सूक्ष्मं [sūkṣmaṃ] levemente* दक्षिणेतर-गुल्फतः [dakṣiṇetara-gulphataḥ] com o tornozelo direito* च [ca] e* गुल्फेन [gulphena] (o púbis com) com o tornozelo* वामं [vāmaṃ] esquerdo* याम् [yām] isso* मुक्तासनम् [muktāsanam] é muktāsana* / निक्षिप्य [nikṣipya] coloque (o tornozelo direito)* सव्यं-गुल्फं [savyaṃ-gulphaṃ] e o tornozelo esquerdo* उपरि-तत-उपरि [upari-tata-upari] um acima do outro* मेध्रात् [medhrāt] com o pênis* संक्षिप्य [saṃkṣipya] colocado* गुल्फान्तरं [gulphāntaraṃ] entre os tornozelos* / इदं-भवेत् [idaṃ-bhavet] isso é* मुक्तासनम् [muktāsanam] muktāsana*मुने [mune] ó sábio*
8/9/10 - Muktāsana (Siddhāsana): Pressione levemente o períneo com o tornozelo direito, e o púbis com o tornozelo esquerdo, isso é Muktāsana. Coloque o tornozelo direito e o tornozelo esquerdo um acima do outro, com o pênis colocado entre os tornozelos, isso é Muktāsana, Ó Sábio.
भूम्यां पाणितलद्वन्द्वं निक्षिप्यैकाग्रमानसः । समुन्नतशिरःपादो दण्डवत् व्योम्नि संस्थितः ।।११।।
12/13- सुखासनम् । येन केन प्रकारेण सुखं धैर्यं च जायते ।।१२।।
मयूरासनमेतत् स्यात् सर्वपापप्रणाशनम् ।।१२।।
mayurāsanam । kūrparāgre muniśreṣṭha nikṣipennābhipārśvayoḥ । 10b ।
bhūmyāṃ pāṇitaladvandvaṃ nikṣipyaikāgramānasaḥ । samunnata śiraḥpādo daṇḍavat vyomni saṃsthitaḥ । 11 ।
mayūrāsanametat syāt sarvapāpapraṇāśanam । 12a ।
मयुरासनम् [mayurāsanam] mayurāsana* मुनिश्रेष्ठ [muniśreṣṭha] ó digno sábio* निक्षिपेत् [nikṣipet] coloque* कूर्पर-अग्रे [kūrpara-agre] os cotovelos para a frente* नाभि-पार्श्वयोः [nābhi-pārśvayoḥ] contra as laterais do umbigo* निक्षिप्य [nikṣipya] apoie* पाणितल-द्वन्द्वं [pāṇitala-dvandvaṃ] ambas as mãos* भूम्यां [bhūmyāṃ] no chão* एकाग्र-मानसः [ekāgra-mānasaḥ] com a mente uni-direcionada* शिरः [śiraḥ] a cabeça* समुन्नत [samunnata] erguida* पादः [pādaḥ] pernas* दण्डवत् [daṇḍavat] esticadas* संस्थितः [saṃsthitaḥ] suspenda (o corpo)* व्योम्नि [vyomni] no ar* / एतत्-स्यात् [etat-syāt] isso é* मयूरासनम् [mayūrāsanam] mayūrāsana* प्रणाशनम् [praṇāśanam] que remove* सर्व-पाप [sarva-pāpa] todos males*
11/10/12 - Mayūrāsana: Ó Digno Sábio, coloque os cotovelos, para frente, contra as laterais do umbigo e apoie as duas mãos no chão. Com a mente uni-direcionada, a cabeça erguida e com as pernas esticadas, suspenda o corpo no ar. Isso é Mayūrāsana, que remove todos males.
तत् सुखासनमित्युक्तमशक्तस्तत् समाश्रयेत् ।१३।
13/14- आसनजयफलम् । आसनं विजितं येन जितं तेन जगत्त्रयं ।।१३।।
sukhāsanam । yena kena prakāreṇa sukhaṃ dhairyaṃ ca jāyate । 12 ।
tat sukhāsanamityuktamaśaktastat samāśrayet । 13a ।
सुखासनम् [sukhāsanam] sukhāsana* येन-केन-प्रकारेण [yena-kena-prakāreṇa] qualquer posição* जायते [jāyate] (em que alguém) se sinta* धैर्यं [dhairyaṃ] firme* च [ca] e* सुखं [sukhaṃ] confortável* तत्-इति-उक्तम् [tat-iti-uktam] é chamada* सुखासनम् [sukhāsanam] sukhāsana* / अशक्तः [aśaktaḥ] (quem está) impossibilitado * समाश्रयेत् [samāśrayet] deve recorrer* तत् [tat] a ele*
12/13- Sukhāsana: Qualquer posição em que alguém se sinta firme e confortável é chamada de Sukhāsana. É um recurso para quem está impossibilitado (de executar posições avançadas).
अनेन विधिना युक्तः प्राणायामं सदा कुरु ।।१४।।
āsanajayaphalam । āsanaṃ vijitaṃ yena jitaṃ tena jagattrayam । 13b ।
anena vidhinā yuktaḥ prāṇāyāmaṃ sadā kuru । 14 ।
येन [yena] quem* विजितं [vijitaṃ] é vitorioso* आसनं [āsanaṃ] nos āsanas* जितं [jitaṃ] pode conquistar* जगत्-त्रयम् [jagat-trayam] os três mundos* / अनेन-विधिना [anena-vidhinā] de acordo com essa alegação* तेन [tena] quem* युक्तः [yuktaḥ] é competente (nos āsanas)* कुरु [kuru] deve praticar* सदा [sadā] sempre* प्राणायामं [prāṇāyāmaṃ] prāṇāyāma*
13/14- Quem é vitorioso nos Āsanas pode conquistar os três mundos. De acordo com essa alegação, quem domina os Āsanas sempre deve praticar Prāṇāyāma.
।। इति तृतीयः खण्डः ।। । iti tṛtīyaḥ khaṇḍaḥ। Assim termina a terceira seção.
।। देहप्रमाणम् ।। । dehapramāṇam । Dimensões do Corpo
1/2- शरीरं तावदेव स्यात् षण्णवत्यङ्गुलात्मकम् । देहमध्ये शिखिस्थानं तप्तजाम्बूनदप्रभम् ।।१।।
त्रिकोणं मनुजानां तु सत्यमुक्तं हि सांकृते । गुदात्तु द्व्यङ्गुलादूर्ध्वं मेढ्रात्तु द्व्यङ्गुलादधः ।।२।।
śarīraṃ tāvadeva syāt śaṇṇavatyaṅgulātmakam । dehamadhye śikhisthānaṃ taptajāmbūnadaprabham । 1 ।
trikonaṃ manujānāṃ tu satyamuktaṃ hi sāṃkṛte । gudāttu dvyaṅgulādūrdhvaṃ medhrāttu dvyaṅgulādadhaḥ । 2 ।
तावत् [tāvat] o tamanho* शरीरं [śarīraṃ] do corpo* स्यात् [syāt] é* एव [eva] equivalente* शण्णवति-अङ्गुल [śaṇṇavati-aṅgula] a noventa e seis aṅgulas (1 aṅgula ≈ 1,763 cm)* / देहमध्ये [dehamadhye] no centro do corpo* आत्मकम् [ātmakam] encontra-se* शिखिस्थानं [śikhisthānaṃ] a morada de Agni* प्रभम् [prabham] cuja luz* तप्त [tapta] brilha* जाम्बू-नद [jāmbū-nada] como o ouro do rio Jāmbū* / सांकृते [sāṃkṛte] ó sāṃkṛti* उक्तं [uktaṃ] existe* सत्यम् [satyam] realmente* त्रिकोनं [trikonaṃ] um triângulo* हि [hi] aqui* मनुजानां [manujānāṃ] no (corpo) do homem:* द्व्यङ्गुलात् [dvyaṅgulāt] duas aṅgulas* ऊर्ध्वं [ūrdhvaṃ] acima* मेध्रात् [medhrāt] do pênis* तु [tu] e* द्व्यङ्गुलात् [dvyaṅgulāt] duas aṅgulas* अधः [adhaḥ] abaixo* गुदात् [gudāt] do ânus*
1/2- O tamanho do corpo é equivalente a noventa e seis aṅgulas (≈1,70 m). No centro do corpo fica a morada de Agni, cuja luz brilha como ouro do rio Jambū. Ó Sāṃkṛti, há realmente um triângulo aqui (no corpo) do homem: dois aṅgulas (≈ 3,5 cm) acima do ânus e dois aṅgulas (≈ 3,5 cm) abaixo do pênis.
चतुरङ्गुलमायामविस्तारं मुनिपुङ्गव । कुक्कुटाङ्डवदाकारं भूषितं तु त्वगादिभिः ।।४।।
5/6/7/8- नाडीपरिगणनम् । कन्दमध्यस्थिता नाडी सुषुम्नेति प्रकीर्तिता ।।५।।
तन्मध्ये नाभिरित्युक्तं योगज्ञैर्मुनिपुङ्गव ।।५।।
dehamadhyaṃ vijānīhi manujānāṃ tu sāṃkṛte । kandasthānaṃ muniśreṣṭha mūlādhārānnavāṅgulam । 3 ।
caturaṅgulamāyāmavistāraṃ munipuṅgava । kukkuṭāṅḍavadākāraṃ bhūṣitaṃ tu tvagādibhiḥ । 4 ।
tanmadhye nābhirityuktaṃ yogajñairmunipuṅgava । 5a ।
सांकृते-मुनिश्रेष्ठ [sāṃkṛte-muniśreṣṭha] ó grande sábio sāṃkṛti* देह-मध्यं-विजानीहि-मनुजानां [deha-madhyaṃ-vijānīhi-manujānāṃ] no centro do corpo humano* कन्द-स्थानं [kanda-sthānaṃ] está localizado o kanda (raiz dos nāḍīs)* नव-अङ्गुलम् [nava-aṅgulam] a nove aṅgulas (≈ 16 cm)* मूलाधारात् [mūlādhārāt] do mūlādhārā cakra* / मुनिपुङ्गव [munipuṅgava] ó distinto sábio* चतुर्-अङ्गुलम्-आयाम-विस्तारं [catur-aṅgulam-āyāma-vistāraṃ] ele tem quatro aṅgulas (≈ 7 cm) de comprimento* कुक्कुट-आङ्डवत्-आकारं [kukkuṭa-āṅḍavat-ākāraṃ] com a forma de um ovo de galinha* तु [tu] e* भूषितं [bhūṣitaṃ] coberto* त्वगादिभिः [tvagādibhiḥ] com pele etc* / मुनिपुङ्गव [munipuṅgava] ó digno sábio* इति-उक्तं [iti-uktaṃ] dizem* योग-ज्ञैः [yoga-jñaiḥ] os conhecedores do yoga* नाभिः [nābhiḥ] que o umbigo* तत्-मध्ये [tat-madhye] (está acima do) meio dele*
3/4/5- Ó grande sábio Sāmkṛti, no centro do corpo humano está o Kanda (raiz dos nāḍīs) a nove aṅgulas (≈ 16 cm) do mūlādhāra cakra. Ó Distinto Sábio, ele tem quatro aṅgulas (≈ 7 cm) de comprimento, com a forma de um ovo de galinha, coberto de pele etc. Ó Digno Sábio, dizem os conhecedores do Yoga que o umbigo (está acima) do meio dele.
तिष्ठन्ति परितस्तस्य नाडयो मुनिपुङ्गव । द्विसप्ततिसहस्राङि तासां मुख्याश्चतुर्दश ।।६।।
9/10- तासां मुख्यतमास्तिस्रस्तिसृष्वेकोत्तमोत्तमा । ब्रह्मनाडीति सा प्रोक्ता मुने वेदान्तवेदिभिः ।।९।।
सुषुम्ना पिङ्गला तद्वदिडा चैव सरस्वती । पूषा च वरुणा चैव हस्तिजिह्वा यशस्विनी ।।७।।
अलम्बुसा कुहूश्चैव विश्वोदारा पयस्विनी । शन्खिनी चैव गान्धारा इति मुख्याश्चतुर्दश ।।८।।
nāḍīparigaṇanam । kandamadhyasthitā nāḍī suṣumneti prakīrtitā । 5b ।
tiṣṭhanti paritastasya nāḍayo munipuṅgava । dvisaptatisahasrāṇi tāsāṃ mukhyāścaturdaśa । 6 ।
suṣumnā piṅgalā tadvadiḍā caiva sarasvatī । pūṣā ca varuṇā caiva hastijihvā yaśasvinī । 7 ।
alambusā kuhūścaiva viśvadārā payasvinī । śaṅkhinī caiva gāndhārā iti mukhyāścaturdaśa । 8 ।
नाडीपरिगणनम् [nāḍīparigaṇanam] enumeração das nāḍīs* नाडी [nāḍī] a nāḍī* स्थिता [sthitā] situada no* कन्द-मध्य [kanda-madhya] centro do kanda* प्रकीर्तिता [prakīrtitā] é chamada* सुषुम्न [suṣumnā] suṣumnā* / परितस्-तस्य [paritas-tasya] em torno dele (kanda)* तिष्ठन्ति [tiṣṭhanti] estão* द्विसप्तति-सहस्राणि [dvisaptati-sahasrāṇi] as setenta e duas mil* नाडयः [nāḍayaḥ] nāḍīs* तासां [tāsāṃ] entre as quais* चतुर्दश [caturdaśa] as catorze* मुख्याः [mukhyāḥ] principais* मुनिपुङ्गव [munipuṅgava] ó estimado sábio* // चतुर्दश [caturdaśa] as catorze* मुख्याः [mukhyāḥ] principais são* सुषुम्ना [suṣumnā] suṣumnā* पिङ्गला [piṅgalā] piṅgalā* तद्वत् [tadvat] assim como* इडा [iḍā] iḍā* च एव [ca eva] e também* सरस्वती [sarasvatī] sarasvatī* पूषा [pūṣā] pūṣā* च [ca] e* वरुणा [varuṇā] varuṇā* चैव [caiva] e também* हस्तिजिह्वा [hastijihvā] hastijihvā* यशस्विनी [yaśasvinī] yaśasvinī* अलम्बुसा [alambusā] alambusā* कुहूः [kuhūḥ] kuhū* च एव [ca eva] e também* विश्वदारा [viśvadārā] viśvadārā* पयस्विनी [payasvinī] payasvinī* शङ्खिनी [śaṅkhinī] śaṅkhinī* च एव [ca eva] e também* गान्धारा [gāndhārā] gāndhārā*
5/6/7/8- Enumeração das nāḍīs: A Nāḍī situada no centro do Kanda é chamada Suṣumnā. Em torno dele, estão setenta e duas mil Nāḍīs, entre as quais as quatorze principais, Ó Estimado Sábio. As quatorze principais Nāḍīs são chamadas: Suṣumnā, Piṅgalā, também Iḍā e Sarasvatī, Pūṣā e Varuṇā, assim como Hastijihvā, Yaśasvinī, Alambusā, Kuhū e também Viśvodārā, Payasvinī, Śaṅkhinī e Gāndhārā.
पृष्ठमध्यस्थितेनास्था वीणादण्डेन सुव्रत । सह मस्तकपर्यन्तं सुषुम्ना सुप्रतिष्थिता ।।१०।।
tāsāṃ mukhyatamāstisrastisṛṣvekottamottamā । brahmanādīti sā proktā mune vedāntavedibhiḥ । 9 ।
pṛṣṭhamadhyasthitenāsthā vīṇādaṇḍena suvrata । saha mastakaparyantaṃ suṣumnā supratiṣṭhitā । 10 ।
मुख्यतमास् [mukhyatamās] primeiramente* तासां [tāsāṃ] entre elas* तिस्रः [tisraḥ] três* उत्तम [uttama] (são) as principais* तिसृषु [tisṛṣu] entre as três* एका [ekā] (há) uma* उत्तमा [uttamā] mais importante* / सा-प्रोक्ता [sā-proktā] ela é chamada* ब्रह्म-नादी [brahma-nādī] brahma nādī* वेदान्त-वेदिभिः [vedānta-vedibhiḥ] por aqueles que conhecem o vedānta* मुने [mune] ó sábio* / सुषुम्ना [suṣumnā] a suṣumnā* स्थितेन [sthitena] está situada* पृष्ठ-मध्य [pṛṣṭha-madhya] no centro das costas* सुप्रतिष्ठिता [supratiṣṭhitā] reta* वीणा-दण्डेन [vīṇā-daṇḍena] como uma flecha* पर्यन्तं-अस्था [paryantaṃ-asthā] indo diretamente até* मस्तक [mastaka] a cabeça* सुव्रत [suvrata] ó compassivo*
9/10 - Primeiramente, entre elas, três são as principais e entre as três há uma Nāḍī mais importante. Ela é chamada Brahma Nāḍī por aqueles que conhecem o Vedānta, Ó Sábio. A Suṣumna está no centro das costas, reta como uma flecha indo direto para a cabeça, Ó Compassivo.
11/12/13- कुण्डल्याः स्थानं स्वरूपं च । नाभिकन्दादधः स्थानं कुण्डल्या द्व्यङ्गुलं मुने । अष्टप्रकृतिरूपा सा कुण्डली मुनिसत्तम ।।११।।
यथावद्वायुचेष्टां च जलन्नादिनि नित्यशः । परितः कन्दपार्श्चेषु निरुध्यैव सदा स्थिता ।।१२।।
13/14/15/16/17- नाडीस्थानानि । सुषुम्नाया इडा सव्ये दक्षिणे पिङ्गला स्थिता ।।१३।।
स्वमुखेन संवेष्टय ब्रह्मरन्ध्र मुखं मुने ।।१३।।
kuṇḍalyāḥ sthānaṃ svarūpaṃ ca । nābhikandādadhaḥ sthānaṃ kuṇḍalyā dvyaṅgulaṃ mune । aṣṭaprakṛtirūpā sā kuṇḍalī munisattama । 11 ।
yathāvadvāyuceṣṭāṃ ca jalannādini nityaśaḥ । paritaḥ kandapārśceṣu nirudhyaiva sadā sthitā । 12 ।
svamukhena saṃveṣṭaya brahmarandhra mukhaṃ mune । 13a ।
कुण्डल्याः-स्थानं-स्वरूपं-च [kuṇḍalyāḥ-sthānaṃ-svarūpaṃ-ca] localização e qualidades da kuṇḍalinī:* मुने [mune] ó sábio* स्थानं [sthānaṃ] a localização* कुण्डल्या [kuṇḍalyā] da kuṇḍalinī* द्वि-अङ्गुलं [dvi-aṅgulaṃ] é de dois aṅgulas (3,5 cm)* अधः [adhaḥ] abaixo* नाभि-कन्दात् [nābhi-kandāt] da raiz do umbigo* / सा [sā] a* कुण्डली [kuṇḍalī] kuṇḍalinī* रूपा [rūpā] tem a forma* अष्ट-प्रकृति [aṣṭa-prakṛti] dos oito elementos da natureza* मुनिसत्तम [munisattama] ó sábio venerável* / आदिनि [ādini] (quando) alguém está consumindo* नित्यशः [nityaśaḥ] regularmente* जलन्न [jalanna] água e comida* च [ca] e* चेष्टां [ceṣṭāṃ] movimentando* वायु [vāyu] o ar* यथावत् [yathāvat] (então) certamente* सदा [sadā] a (kuṇḍalinī) sempre* स्थिता [sthitā] localizada* परितः [paritaḥ] ao redor* कन्द-पार्श्चेषु [kanda-pārśceṣu] das laterais do kanda* निरुध्य [nirudhya] bloqueia* एव [eva] mesmo* मुखं [mukhaṃ] a abertura* ब्रह्मरन्ध्र [brahmarandhra] do brahmarandhra* संवेष्टय [saṃveṣṭaya] envolvendo-a* स्वमुखेन [svamukhena] com a própria boca* मुने [mune] ó sábio*
11/12/13- Localização e qualidades da Kuṇḍalinī: Ó Sábio, a localização da Kuṇḍalinī é de duas aṅgulas (3,5 cm) abaixo da raiz do umbigo. A Kuṇḍalinī tem a forma dos oito elementos da natureza, Ó Sábio Venerável. Quando alguém está regularmente consumindo água e comida e movimentando o ar, então a Kuṇḍalinī sempre se localiza nas laterais do Kanda e bloqueia a abertura do brahmarandhra envolvendo-a com a própria boca, ó Sábio.
सरस्वती कुहूश्चैव सुषुम्नापार्श्वयो: स्थिते । गान्धारा हस्तिजिह्वा च इडायाः पृष्ठपूर्वयोः ।।१४।।
18/19/20/21/22/23- पूर्वभागे सुषुम्नाया राकायाः संस्थिता: कुहूः । अधश्चोर्ध्वं स्थिता नाडी याम्यनासान्तमिष्यते ।।१८।।
पूषा यशस्विनी चैव पिङ्गलापृष्ठपूर्वयोः । कुहाश्च हस्तिजिह्वाया मध्ये विश्वोदरा स्थिता ।।१५।
यशस्विन्याः कुहार्मध्ये वरुणा सुप्रतिष्ठिता । पूषायाश्च सरस्वत्या मध्ये प्रोक्ता यशस्विनी ।।१६।।
गान्धारायाः सरस्वत्या मध्ये प्रोक्ता च शङ्खिनी । अलम्बुसा स्थिता पायुपर्यन्तं कन्दमध्यगा ।।१७।।
nāḍīsthānāni । suṣumnāyā iḍā savye dakṣiṇe piṅgalā sthitā । 13b ।
sarasvatī kuhūścaiva suṣumnāpārśvayoḥ sthite । gāndhārā hastijihvā ca iḍāyāḥ pṛṣṭhapūrvayoḥ । 14 ।
pūṣā yaśasvinī caiva piṅgalāpṛṣṭhapūrvayoḥ । kuhāśca hastijihvāyā madhye viśvodarā sthitā । 15 ।
yaśasvinyāḥ kuhārmadhye varuṇā supratiṣṭhitā । pūṣāyāśca sarasvatyā madhye proktā yaśasvinī । 16 ।
gāndhārāyāḥ sarasvatyā madhye proktā ca śaṅkhinī । alambusā sthitā pāyuparyantaṃ kandamadhyagā । 17 ।
नाडीस्थानानि [nāḍīsthānāni] localizações das nāḍīs* इडा [iḍā] iḍā* स्थिता [sthitā] está situada* सव्ये [savye] à esquerda* सुषुम्नाया [suṣumnāyā] da suṣumnā* पिङ्गला [piṅgalā] e piṅgalā* दक्षिणे [dakṣiṇe] à direita* / सरस्वती [sarasvatī] sarasvatī* च-एव [ca-eva] e também* कुहूः [kuhūḥ] kuhū (lua nova)* स्थिते [sthite] estão* सुषुम्ना-पार्श्वयोः [suṣumnā-pārśvayoḥ] em ambos os lados da suṣumnā* / गान्धारा-पृष्ठ [gāndhārā-pṛṣṭha] gāndhārā está na parte de trás* च-हस्तिजिह्वा-पूर्वयोः [ca-hastijihvā-pūrvayoḥ] e hastijihvā na frente* इडायाः [iḍāyāḥ] da iḍā* / पूषा [pūṣā] pūṣā* पृष्ठपूर्वयोः [pṛṣṭha] está na parte de trás* च-यशस्विनी [yaśasvinī] e yaśasvinī* पूर्वयोः [pūrvayoḥ] na frente da* पिङ्गला [piṅgalā] piṅgalā* / विश्वोदरा-स्थिता [viśvodarā-sthitā] viśvodarā está localizada* मध्ये [madhye] entre* हस्तिजिह्वाया-कुहोः [hastijihvāyā-kuhoḥ] hastijihvā e kuhū* / वरुणा-सुप्रतिष्ठिता [varuṇā-supratiṣṭhitā] varuṇā está localizada* मध्ये [madhye] entre* यशस्विन्याः-कुहाः [yaśasvinyāḥ-kuhāḥ] yaśasvinī e kuhū* / यशस्विनी-प्रोक्ता [yaśasvinī-proktā] sabe-se que yaśasvinī* स्थिता [sthitā] está situada* मध्ये-पूषायाः-च-सरस्वत्या [madhye-pūṣāyāḥ-ca-sarasvatyā] entre pūṣā e sarasvatī* / शङ्खिनी-प्रोक्ता [śaṅkhinī-proktā] diz-se que śaṅkhinī* मध्ये [madhye] está entre* गान्धारायाः-च-सरस्वत्या [gāndhārāyāḥ-ca-sarasvatyā] gāndhārā e sarasvatī* / अलम्बुसा-गा-पर्यन्तं [alambusā-gā-paryantaṃ] alambusā vai até* पायु [pāyu] o ânus* कन्द-मध्य [kanda-madhya] (a partir) do centro do kanda*
13/14/15/16/17- Localizações das nāḍīs: Iḍā está à esquerda da Suṣumnā; Piṅgalā está à direita. Sarasvatī e também Kuhū estão em ambos os lados da Suṣumnā. Gāndhārā está na parte de trás e Hastijihvā na frente da Iḍā. Pūṣā está na parte de trás e Yaśasvinī na frente da Piṅgalā. Viśvodarā está localizada entre Kuhū e Hastijihvā. Varuṇā está localizada entre Yaśasvinī e Kuhū. Sabe-se que Yaśasvinī está entre Pūṣā e Sarasvatī. Diz-se que Śaṅkhinī está entre Gāndhārā e Sarasvatī. Alambusā vai do kanda até o ânus.
इडा तु सव्यनासान्तं संस्थिता मुनिपुङ्गव । यशस्विनी च वामस्य पादाङ्गुष्ठान्तमिष्यते ।।१९।।
23/24/25/26/27/28/29/30- नाडीषु वायुसञ्चरः । प्राणो ऽपानस्तथा व्यानः समानोदान एव च ।।२३।।
पूषा वामाक्षिपर्यन्ता पिङ्गलायास्तु पृष्ठतः । पयस्विनी च याम्यस्य कर्णान्तं प्रोच्यते बुधैः ।।२०।।
सरस्वती तथा चोर्ध्वं गता जिह्वा तथा मुने । हस्तिजिह्वा तथा सव्यपादाङ्गुष्ठान्तमिष्यते ।।२१।।
शङ्खिनी नाम या नाडी सव्यकर्णान्तमिष्यते । गान्धारा सव्यनेत्रान्ता प्रोक्ता वेदान्तवेदिभि: ।।२२।।
विष्वोदराभिधा नाडी कन्दमध्ये व्यवस्थिता ।।२३।।
pūrvabhāge suṣumnāyā rākāyāḥ saṃsthitā kuhūḥ । adhaścordhvaṃ sthitā nāḍī yāmyanāsāntamiṣyate । 18 ।
iḍā tu savyanāsāntam saṃsthitā munipuṅgava । yaśasvinī ca vāmasya pādāṅguṣṭhāntamiṣyate । 19 ।
pūṣā vāmākṣiparyantā piṅgalāyāstu pṛṣṭhataḥ । payasvinī ca yāmyasya karṇāntaṃ procyate budhaiḥ । 20 ।
sarasvatī tathā cordhvaṃ gatā jihvā tathā mune । hastijihvā tathā savyapādāṅguṣṭhāntamiṣyate । 21 ।
śaṅkhinī nāma yā nāḍī savyakarṇāntamiṣyate । gāndhārā savyanetrāntā proktā vedāntavedibhiḥ । 22 ।
viṣvodarābhidhā nāḍī kandamadhye vyavasthitā । 23a ।
कुहूः-संस्थिता [kuhūḥ-saṃsthitā] kuhū está localizada* पूर्वभागे-सुषुम्नाया [pūrvabhāge-suṣumnāyā] na parte superior da suṣumnā* राकायाः [rākāyāḥ] (como) a lua cheia* / नाडी-स्थिता-ऊर्ध्वं-च-अधः [nāḍī-sthitā-ūrdhvaṃ-ca-adhaḥ] essa nāḍī sobe e desce* याम्य-नासान्तम् [yāmya-nāsāntam] até a narina direita* / तु [tu] agora* इडा-संस्थिता [iḍā-saṃsthitā] iḍā está localizada na* सव्य-नासान्तम् [savya-nāsāntam] narina esquerda* मुनिपुङ्गव [munipuṅgava] ó estimado sábio* च [ca] e* यशस्विनी-इष्यते [yaśasvinī-iṣyate] yaśasvinī vai para* वामस्य-पाद-अङ्गुष्ठान्तम् [vāmasya-pāda-aṅguṣṭhāntam] os dedos da perna esquerda* / पूषा-इष्यते-पर्यन्ता [pūṣā-iṣyate-paryantā] pūṣā vai até* वाम-अक्षि [vāma-akṣi] o olho esquerdo* तु [tu] e* पृष्ठतः-पिङ्गलायाः [pṛṣṭhataḥ-piṅgalāyāḥ] fica atrás da piṅgalā* च [ca] e* पयस्विनी-प्रोच्यते [payasvinī-procyate] payasvinī dizem* बुधैः [budhaiḥ] os sábios* याम्यस्य-कर्णान्तं [yāmyasya-karṇāntaṃ] vai para orelha esquerda* / तथा [tathā] então* सरस्वती-गता [sarasvatī-gatā] sarasvatī sobe* ऊर्ध्वं-जिह्वा [ūrdhvaṃ-jihvā] até a língua* मुने [mune] ó sábio* च [ca] e* हस्तिजिह्वा [hastijihvā] hastijihvā* इष्यते [iṣyate] vai* अङ्गुष्ठ-अन्तम् [aṅguṣṭha-antam] até os dedos dos pés* सव्य-पाद [savya-pāda] da perna esquerda* / या [yā] a* नाडी-नाम-शङ्खिनी [nāḍī-nāma-śaṅkhinī] nāḍī chamada śaṅkhinī* इष्यते [iṣyate] vai* सव्य-कर्ण-अन्तम् [savya-karṇa-antam] até a orelha esquerda* गान्धारा-प्रोक्ता [gāndhārā-proktā] gāndhārā dizem* वेदान्त-वेदिभिः [vedānta-vedibhiḥ] os conhecedores do vedanta* सव्य-नेत्र-अन्ता [savya-netra-antā] (vai) até o olho esquerdo* नाडी-विष्वोदर-आभिधा [nāḍī-viṣvodara-ābhidhā] a nāḍī chamada viṣvodarā* व्यवस्थिता [vyavasthitā] está situada* कन्द-मध्ये [kanda-madhye] no centro da kanda*
18/19/20/21/22/23- Kuhū está localizada na parte superior da Suṣumnā, a lua cheia. Essa Nāḍī sobe e desce até a narina direita. Agora, Iḍā está localizada na narina esquerda, ó Estimado Sábio, e Yaśasvinī vai para os dedos da perna esquerda. Pūṣā vai até o olho esquerdo e está atrás de Piṅgalā, e Payasvinī dizem os Sábios que vai para a orelha esquerda. Então Sarasvatī sobe para a língua, ó Sábio, e Hastijihvā vai para os dedos dos pés da perna esquerda. A Nāḍī chamada Śaṅkhinī vai para a orelha esquerda; Dizem os conhecedores do Vedanta que Gāndhārā vai até o olho esquerdo. A Nāḍī chamada Viṣvodarā está localizada no centro do Kanda
नागः कूर्मश्च कृकरो देवदत्तो धनंजयः । एते नाडीषु सर्वासु चरन्ति दश वायवः ।।२४।।
30/31/32/33/34- वायुव्यापाराः निःश्वासोच्छ्वासकासाश्च प्राणक्रम हि सांकृते ।।३०।।
तेषु प्राणादयः पञ्च सुख्याः पञ्चसु सुव्रत । प्राणसंज्ञस्तथा ऽपानः पूज्यः प्राणस्तयोर्मुने ।।२५।।
आस्यनासिकयोर्मध्ये नाभिमध्ये तथा हृदि । प्राणसंज्ञो ऽनिलो नित्यं वर्तते मुनिसत्तम ।।२६।।
अपानो वर्तते नित्यं गुदमध्योरुजानुषु । उदरे सकले कट्यां नाभौ जङ्घे च सुव्रत ।।२७।।
व्यानः श्रोत्राक्षिमध्ये च कुकुद्भ्यां गुल्फयोरपि । प्राणस्थाने गले चैव वर्तते मुनिपुङ्गव ।।२८।।
उदानसंज्ञो विज्ञेयः पादयोर्हस्तयोरपि । समानः सर्वदेहेषु व्याप्य तिष्ठत्यसंशयः ।।२९।।
नागादिवायवः पञ्च त्वगस्थ्यादिषु संस्थिताः ।।३०।।
nāḍīṣu vāyusañcaraḥ । prāṇo ‘pānastathā vyānaḥ samānodāna eva ca । 23b ।
nāgaḥ kūrmaśca kṛkaro devadatto dhanaṃjayaḥ । ete nāḍīṣu sarvāsu caranti daśa vāyavaḥ । 24 ।
teṣu prāṇādayaḥ pañca sukhyāḥ pañcasu suvrata । prāṇasaṃjñastathā ‘pānaḥ pūjyaḥ prāṇastayormune । 25 ।
āsyanāsikayormadhye nābhimadhye tathā hṛdi । prāṇasaṃjño ‘nilo nityaṃ vartate munisattama । 26 ।
apāno vartate nityaṃ gudamadhyorujānuṣu । udare sakale katyāṃ nābhau jaṅghe ca suvrata । 27 ।
vyānaḥ śrotrākṣimadhye ca kakudbhyāṃ gulphayorapi । prāṇasthāne gale caiva vartate munipuṅgava । 28 ।
udānasaṃjño vijñeyaḥ pādayorhastayorapi । samānaḥ sarvadeheṣu vyāpya tiṣṭhatyasaṃśayaḥ । 29 ।
nāgādivāyavaḥ pañca tvagasthyādiṣu saṃsthitāḥ । 30a ।
नाडीषु-वायु-सञ्चरः [nāḍīṣu-vāyu-sañcaraḥ] o movimento do prāṇa nos nāḍīs: प्राणः [prāṇaḥ] prāṇa* अपानः [apānaḥ] apāna* तथा [tathā] também* व्यानः [vyānaḥ] vyāna* समान [samāna] samāna* उदान [udāna] udāna* एव [eva] ainda* नागः [nāgaḥ] nāga* कूर्मः [kūrmaḥ] kūrma* च [ca] e* कृकरः [kṛkaraḥ] kṛkara* देवदत्तः [devadattaḥ] devadatta* च [ca] e* धनंजयः [dhanaṃjayaḥ] dhanaṃjaya* एते-दश-वायवः [ete-daśa-vāyavaḥ] são os dez prāṇas* चरन्ति [caranti] circulando* नाडीषु-सर्वासु [nāḍīṣu-sarvāsu] em todos os nāḍīs* / तेषु [teṣu] desses* पञ्च-प्राणादयः [pañca-prāṇādayaḥ] cinco prāṇas* सुख्याः [sukhyāḥ] são mais conceituados* सुव्रत [suvrata] ó virtuoso* / तयोः [tayoḥ] entre esses* पञ्चसु [pañcasu] cinco* प्राण-अपानः-संज्ञः [prāṇa-apāna-saṃjñaḥ] prāṇa e apāna se destacam* प्राणः [prāṇaḥ] e prāṇa* पूज्यः [pūjyaḥ] deve ser venerado* मुने [mune] ó sábio* / तथा [tathā] assim* अनिलः [anilaḥ] o ar vital* संज्ञः [saṃjñaḥ] chamado* प्राणः [prāṇaḥ] prāṇa* नित्यं [nityaṃ] sempre* वर्तते [vartate] existe* मध्ये [madhye] dentro* आस्य [āsya] no rosto* नासिकयोः [nāsikayoḥ] nas narinas* मध्ये [madhye] dentro* नाभि [nābhi] do umbigo* हृदि [hṛdi] e no coração* मुनिसत्तम [munisattama] ó grande sábio* / अपानः[apānaḥ] apāna* नित्यं [nityaṃ] sempre* वर्तते [vartate] está situado* गुद [guda] no ânus* उदरे [udare] no estômago* नाभौ [nābhau] no umbigo* सकले-कत्यां-च-जङ्घे [sakale-katyāṃ-ca-jaṅghe] nos quadris e coxas* मध्योर् [madhyor] da cintura* उजानुषु [ujānuṣu] até os joelhos* सुव्रत [suvrata] o virtuoso* / व्यानः [vyānaḥ] vyāna* वर्तते [vartate] está* श्रोत्र-अक्षि-मध्ये [śrotra-akṣi-madhye] dentro dos ouvidos e dos olhos* ककुद्भ्यां [kakudbhyāṃ] dos ombros* च-अपि [ca-api] e também* गुल्फयोः [gulphayoḥ] nos tornozelos* च एव [ca eva] e até* प्राण-स्थाने [prāṇa-sthāne] na área prânica* गले [gale] do pescoço* मुनिपुङ्गव [munipuṅgava] ó estimado sábio* / उदान-संज्ञः [udāna-saṃjñaḥ] udāna* विज्ञेयः [vijñeyaḥ] é reconhecido* पादयोः [pādayoḥ] nos pés* हस्तयोः [hastayoḥ] nas mãos* / समानः [samānaḥ] samāna* असंशयः [asaṃśayaḥ] sem dúvida* तिष्ठति-व्याप्य [tiṣṭhati-vyāpya] está contido* सर्व-देहेषु [sarva-deheṣu] em todo o corpo* / पञ्च-वायवः [pañca-vāyavaḥ] os cinco prāṇas* दि [ādi] começando com* नागा [nāgā] nāgā* संस्थिताः [saṃsthitāḥ] estão localizados* त्वग्-अस्थि-आदिषु [tvag-asthi-ādiṣu] na pele, ossos, etc.*
23/24/25/26/27/28/29/30- O movimento do Prāṇa nos Nāḍīs: Prāṇa, Apāna, Vyāna, Samāna, Udāna e também Nāga, Kūrma, Kṛkara, Devadatta e Dhanaṃjaya são os dez Prāṇas, circulando em todos os Nāḍīs. Desses, cinco Prāṇas são os mais conceituados, ó Virtuoso. Entre esses cinco Prāṇas, Prāṇa e Apana se destacam, e Prāṇa deve ser venerado, ó Sábio. Assim, o ar vital chamado Prāṇa sempre existe no rosto, nas narinas, no umbigo e no coração, ó excelente Sábio. Apana sempre está no ânus, estômago, umbigo, quadris e coxas, da cintura até os joelhos, o Virtuoso. Vyāna está dentro dos ouvidos, olhos, dos ombros e também nos tornozelos, e até na área Prânica do pescoço, o estimado Sábio. Udāna é reconhecido nos pés e também nas mãos. Samāna, sem dúvida, está contido em todo o corpo. Os cinco Prāṇas (menores), começando com Nāga, estão localizados na pele, ossos etc.
अपानाख्यस्य वायोस्तु विण्मूत्रादिविसर्जनम् । समानः सर्वसामीप्यं करोति मुनिपुङ्गव ।।३१।।
35/36/37/38/39- नाडीदेवताः । सुषुम्नायाः शिवो देव इडाया देवताहरिः ।
उदान ऊर्ध्वगमनं करोत्येव न संशयः । व्यानो विवादकृत् प्रोक्तो मुने वेदान्तवेदिभिः ।।३२।।
उद्गारादिगुणः प्रोक्तो नागाख्यस्य महामुने । धनंजयस्य शोभादि कर्म प्रोक्तं हि सांकृते ।।३३।।
निमीलनादि कूर्मस्य क्षुधा तु कृकरस्य च । देवदत्तस्य विप्रेन्द्र तन्द्रीकर्म प्रकीर्तितम् ।।३४।।
vāyuvyāpārāḥ । niḥśvāsocchvāsakāsāśca prāṇakarma hi sāṃkṛte । 30b ।
apānākhyasya vāyostu viṇmūtrādivisarjanam । samānaḥ sarvasāmīpyaṃ karoti munipuṅgava । 31 ।
udāna ūrdhvagamanaṃ karotyeva na saṃśayaḥ । vyāno vivādakṛt prokto mune vedāntavedibhiḥ । 32 ।
udgārādiguṇaḥ prokto nāgākhyasya mahāmune । dhanaṃjayasya śobhādi karma proktaṃ hi sāṃkṛte । 33 ।
nimīlanādi kūrmasya kṣudhā tu kṛkarasya ca । devadattasya viprendra tandrīkarma prakīrtitam । 34 ।
वायु-व्यापाराः [vāyu-vyāpārāḥ] funções dos prāṇas* निःश्वास [niḥśvāsa] suspirar* उच्छ्वास [ucchvāsa] expirar* च [ca] e* कासाः [kāsāḥ] tossir* हि [hi] de fato* प्राण-कर्म [prāṇa-karma] são atividades do prāṇa* सांकृते [sāṃkṛte] ó sāṃkṛti* / तु [tu] mas* विण्मूत्रादि [viṇmūtrādi] fezes e urina etc* विसर्जनम् [visarjanam] são expelidas* वायोः [vāyoḥ] pelo ar vital* अपान-आख्यस्य [apāna-ākhyasya] conhecido por apāna* समानः [samānaḥ] samāna* करोति [karoti] age* सर्व-सामीप्यं [sarva-sāmīpyaṃ] em todo corpo* मुनिपुङ्गव [munipuṅgava] ó estimado sábio* / एव-न-संशयः [eva-na-saṃśayaḥ] com certeza* उदान [udāna] udāna* करोति [karoti] executa* ऊर्ध्वगमनं [ūrdhvagamanaṃ] movimento ascendente* / प्रोक्तः [proktaḥ] dizem* वेदान्त-वेदिभिः [vedānta vedibhiḥ] aqueles que conhecem o vedānta que* व्यानः [vyānaḥ] vyāna* विवाद-कृत् [vivāda-kṛt] (não há consenso sobre sua função) deve estar relacionada com a emissão de sons* मुने [mune] ó sábio* / प्रोक्तः [proktaḥ] diz-se que* नागाख्यस्य [nāgākhyasya] o chamado nāga* गुणः [guṇaḥ] (tem os) atributos* उद्गार-आदि [udgāra-ādi] do arroto, etc* महामुने [mahāmune] ó grande sábio* / प्रोक्तं [proktaṃ] diz-se* धनंजयस्य [dhanaṃjayasya] dhanamjaya* हि [hi] de fato* कर्म [karma] causa* शोभादि [śobhādi] o brilho* सांकृते [sāṃkṛte] ó sāṃkṛti* / च [ca] agora* कूर्मस्य [kūrmasya] kūrma* निमीलन-आदि [nimīlana-ādi] produz o piscar dos olhos, etc.* तु [tu] e* कृकरस्य [kṛkarasya] kṛkara* क्षुधा [kṣudhā] (regula) a fome* / प्रकीर्तितम् [prakīrtitam] afirma-se* देवदत्तस्य [devadattasya] que devadatta* कर्म [karma] causa* तन्द्री [tandrī] sonolência* विप्रेन्द्र [viprendra] ó distinto brâmane*
30/31/32/33/34- Funções dos Prāṇas: Suspirar, expirar e tossir são atividades do Prāṇa, ó Sāṃkṛti. Mas, fezes e urina são expelidas pelo ar vital conhecido por Apāna. Samāna atua em todo corpo, ó estimado Sábio. Com certeza, Udāna realiza o movimento ascendente. Dizem aqueles que conhecem o Vedānta que Vyāna causa, provavelmente, a emissão dos sons, ó Sábio. Diz-se que o chamado Nāga possui os atributos de arrotar, etc., ó grande Sábio. Sabe-se que Dhanaṃjaya causa o brilho, ó Sāṃkṛti. Kūrma causa o piscar dos olhos etc, e Kṛkara regula a fome. Afirma-se que Devadatta é a causa do sono, ó distinto Brâmane.
पिङ्गलाया विरिञ्चः स्यात् सरस्वत्या विराण्मुने ।।३५।।
39/40- नाडीषु चन्द्रसुर्यसञ्चारः । इडायां चन्द्रमा नित्यं चरत्येव महामुने ।।३९।।
पूषा ऽधिदेवता प्रोक्तो वरुणा वायुदेवता । हस्तिजिह्वाभिधायास्तु वरुणो देवता भवेत् ।।३६।।
यशस्विन्या मुनिश्रेष्ठ भगवान् भास्करस्तथा । अलम्बुसाया अबात्मा वरुणः परिकीर्तितः ।।३७।।
कुहोः क्षुद्देवता प्रोक्ता गान्धारी चन्द्रदेवता । शङ्खिन्याश्चन्द्रमास्तद्वत् पयस्विन्याः प्रजापतिः ।।३८।।
विश्वोदराभिधायास्तु भगवान् पावकः पतिः ।।३९।।
nāḍīdevatāḥ । suṣumnāyāḥ śivo deva iḍāyā devatā hariḥ
piṅgalāyā viriñcaḥ syāt sarasvatyā virāṇmune । 35 ।
pūṣā ‘dhidevatā prokto varuṇā vāyudevatā । hastijihvābhidhāyāstu varuṇo devatā bhavet । 36 ।
yaśasvinyā muniśreṣṭha bhagavān bhāskarastathā । alambusāyā abātmā varuṇaḥ parikīrtitaḥ । 37 ।
kuhoḥ kṣuddevatā proktā gāndhārī candradevatā । śaṅkhinyāścandramāstadvat payasvinyāḥ prajāpatiḥ । 38 ।
viśvodarābhidhāyāstu bhagavān pāvakaḥ patiḥ । 39a ।
नाडी-देवताः [nāḍī-devatāḥ:] divindades das nāḍīs* शिवः [śivaḥ] śiva* स्यात् [syāt] é* देव [deva] deva* सुषुम्नायाः [suṣumnāyāḥ] da suṣumna* हरिः [hariḥ] hari* देवता [devatā] é divindade* इडायाः [iḍāyāḥ] da iḍā* विरिञ्चः [viriñcaḥ] viriñca* पिङ्गलाया [piṅgalāyā] da piṅgalā* विरात् [virāt] e virat* सरस्वत्या [sarasvatyā] da sarasvatī* मुने [mune] ó sábio* / प्रोक्तः [proktaḥ] diz-se que* अधिदेवता [adhidevatā] adhidevatā (deidade suprema)* भवेत् [ bhavet] é* देवता [devatā] a divindade da* पूषा [pūṣā] pūṣā* तु [tu] e* वरुणा [varuṇā] varuṇā* वायु-देवता [vāyu-devatā] a divindade de vāyu* हस्तिजिह्वा-अभिधायाः [hastijihvā-abhidhāyāḥ] é a divindade da hastijihvā* मुनिश्रेष्ठ [muniśreṣṭha] ó ilustre sábio* / भगवान्-भास्करः [bhagavān-bhāskaraḥ] (sabe-se que) bhagavān bhāskara* यशस्विन्याः [yaśasvinyāḥ] (é a divindade) da yaśasvinī* तथा [tathā] e* वरुणः [varuṇaḥ] varuṇā* वरुणः-अबात्मा [varuṇaḥ-abātmā] varuṇā tem a natureza* अलम्बुसाया [alambusāyā] da alambusā* कुहोः [kuhoḥ] a divindade da kuhū* क्षुत् [kṣut] é kṣudhā devī (divindade da fome)* चन्द्र-देवता [candra-devatā] candra* परिकीर्तितः [parikīrtitaḥ] é considerada* गान्धारी-देवता [gāndhārī-devatā] divindade da gāndhārī* तद्वत् [tadvat] da mesma forma* प्रोक्ता [proktā] a chamada* शङ्खिन्याः-चन्द्रमास् [śaṅkhinyāḥ-candramā] śaṅkhinī tem candra* पयस्विन्याः-प्रजापतिः [payasvinyāḥ-prajāpatiḥ] payasvinī tem prajāpati* तु [tu] e* विश्वोदर-अभिधायाः [viśvodara-abhidhāyāḥ] a de nome viśvodara* पतिः [patiḥ] tem o senhor* भगवान्-पावकः [bhagavān-pāvakaḥ] bhagavān pāvaka*
35/36/37/38/39- As divindades das Nāḍīs: Śiva é a divindade da Suṣumnā. Hari é a divindade da Iḍā, Virinca da Piṅgalā e Virat da Sarasvatī, ó Sábio. Diz-se que Adhidevata, a Deidade Suprema, é a divindade da Pūṣā, e Varuṇā, divindade de Vāyu, é a divindade da Hastijihvā ó ilustre sábio. Sabe-se que Bhagavān Bhaskara é a divindade da Yaśasvinī, e que Varuṇā tem a natureza da Alambusā. A divindade de Kuhū é Kṣudhā Devī; Candra é considerada a divindade de Gāndhārī. Da mesma forma, Śaṅkhinī tem Candra, Payasvinī tem Prajāpati e Viśvodara tem o senhor Bhagavān Pāvaka.
पिङ्गलायां रविस्तद्वन्मुने वेदविदां वर ।।४०।।
40/41/42/43- नाडीषु सांवत्सरकप्राणसूर्यसञ्चारः । पिङ्गलाया इडायां तु वायोः संक्रमणं तु यत् ।।४०।।
nāḍīṣu candrasūryasañcāraḥ । iḍāyāṃ candramā nityaṃ caratyeva mahāmune । 39b ।
piṅgalāyāṃ ravistadvanmune vedavidāṃ vara । 40a ।
नाडीषु-चन्द्र-सूर्य-सञ्चारः [nāḍīṣu-candra-sūrya-sañcāraḥ] o movimento da lua e do sol nas nāḍīs:* / चन्द्रमा [candramā] a energia lunar* एव [eva] de fato*नित्यं [nityaṃ] sempre* चरति [carati] flui* इडायां [iḍāyāṃ] na iḍā* महामुने [mahāmune] ó grande sábio* / तद्वत् [tadvat] igualmente* रविः [raviḥ] a energia solar* पिङ्गलायां [piṅgalāyāṃ] (flui) na piṅgalā* वेदविदां [vedavidāṃ] (segundo) quem conhece os Vedas* वर-मुने [vara-mune] ó excelente sábio*
39/40- O movimento da lua e o do sol nas Nāḍīs: A energia lunar sempre flui na Iḍā, ó Grande Sábio. Da mesma forma, a energia solar flui na Piṅgalā, segundo quem conhece os Vedas, ó excelente Sábio.
तदुत्तरायणं प्रोक्तं मुने वेदान्तवेदिभिः । इडायाः पिङ्गलायां तु प्राणसंक्रमणं मुने ।।४१।।
43/44/45/46/47- मूलाधारं यदा प्राणः प्रविष्ट: पण्डितोत्तम ।।४३।।
दक्षिणायनमित्युक्तं पिङ्गलायामिति श्रुतिः । इडापिङ्गलयोः संधि यदा प्राणः समागतः ।।४२।।
अमावास्या तदा प्रोक्ता देहे देहभृतां वर ।।४३।।
nāḍīṣu sāṃvatsarakaprāṇasūryasañcāraḥ । piṅgalāyāḥ iḍāyāṃ tu vāyoḥ saṃkramaṇaṃ tu yat । 40b ।
taduttarāyaṇaṃ proktaṃ mune vedāntavedibhiḥ । iḍāyāḥ piṅgalāyāṃ tu prāṇasaṃkramaṇaṃ mune । 41 ।
dakṣiṇāyanamityuktaṃ piṅgalāyāmiti śrutiḥ । iḍāpiṅgalayoḥ saṃdhi yadā prāṇaḥ samāgataḥ । 42 ।
amāvāsyā tadā proktā dehe dehabhṛtāṃ vara । 43a ।
नाडीषु-सांवत्सरक-प्राण-सूर्य-सञ्चारः [nāḍīṣu-sāṃvatsaraka-prāṇa-sūrya-sañcāraḥ]* fluxo anual do prāṇa (energia vital) nas nāḍīs solar (e lunar):* तु [tu] agora* यत् [yat] quando* वायोः [vāyoḥ] vāyu (prāṇa)* संक्रमणं [saṃkramaṇaṃ] move-se* पिङ्गलायाः [piṅgalāyāḥ] da piṅgalā* इडायां [iḍāyāṃ] para iḍā* तत् [tat] isso* प्रोक्तं [proktaṃ] é chamado* उत्तरायणं [uttarāyaṇaṃ] uttarāyaṇaṃ (solstício de verão - quando o sol se move para norte)* वेदान्त-वेदिभिः [vedānta-vedibhiḥ] pelos versados no vedānta* मुने [mune] ó sábio* / तु [tu] entretanto* संक्रमणं [saṃkramaṇaṃ] o movimento* प्राण [prāṇa] do prāṇa* इडायाः [iḍāyāḥ] da iḍā* पिङ्गलायां [piṅgalāyāṃ] para piṅgalā* उक्तं [uktaṃ] chama-se* दक्षिणायनम् [dakṣiṇāyanam] dakṣiṇāyanam (solstício de inverno - quando o sol se move para sul)* मुने [mune] ó sábio* इति-श्रुतिः [iti-śrutiḥ] como é afirmado nos śrutis* पिङ्गलायाम् [piṅgalāyām] sobre piṅgalā* / यदा [yadā] quando* प्राणः [prāṇaḥ] os prāṇas* इडापिङ्गलयोः [iḍāpiṅgalayoḥ] de iḍā e piṅgalā* संधि-समागतः [saṃdhi-samāgataḥ] juntam-se* तदा [tadā] então* प्रोक्ता [proktā] sabe-se* अमावास्या [amāvāsyā] amāvāsyā (primeiro dia da lua nova, quando ela é invisível)* देहे [dehe] está no corpo* देहभृतां [dehabhṛtāṃ] das criaturas vivas* वर [vara] ó eminência*
40/41/42/43- O fluxo anual do Prāṇa nas Nāḍīs solar e lunar: Agora, quando Vāyu se desloca de Piṅgalā para Iḍā, chama-se Uttarāyaṇam, o caminho do norte, por aqueles que conhecem Vedanta, ó Sábio. No entanto, o movimento do Prāṇa de Iḍā para Piṅgalā chama-se Dakṣiṇāyanam, o caminho do sul, ó Sábio, como é afirmado nos Śrutis sobre Piṅgalā. Quando os Prāṇas se juntam, de Iḍā e de Piṅgalā, então Amavasya está no corpo das criaturas vivas, ó Eminência.
तदाद्यं विषुवं प्रोक्तं तापसैस्तापसोत्तम । प्राणासंज्ञो मुनिश्रेष्थ मूर्धानं प्राविशेद्यदा ।।४४।।
48/49/50/51/52/53/54/55/56- अन्तस्तीर्थप्राशस्त्यम् श्रीपर्वतं शिरःस्थाने केदारं तु ललाटके । वाराणसीं महाप्राज्ञ भ्रुवोर्घ्रााणस्य मध्यमे ।।४८।।
तदन्त्यं विषुवं प्रोक्तं तापसैस्तत्त्वचिन्तकैः । निःश्वासोच्छ्वासनं सर्वं मासानां संक्रमो भवेत् ।।४५।।
इडया कुण्डलीस्थानं यदा प्राणः समागतः । सोमग्रहणमित्युक्तं तदा तत्त्वविदां वर ।।४६।।
यदा पिङ्गलया प्राणः कुण्डलीस्थानमागतः । तदातदा भवेत् सूर्यग्रहणं मुनिपुण्गव ।।४७।।
mūlādhāraṃ yadā prāṇaḥ praviṣṭaḥ paṇḍitottama । 43b ।
tadādyaṃ viṣuvaṃ proktaṃ tāpasaistāpasottama । prāṇāsaṃjño muniśreṣṭha mūrdhānaṃ praviśedyadā । 44 ।
tadantyaṃ viṣuvaṃ proktaṃ tāpasaistattvacintakaiḥ । niḥśvāsocchvāsanaṃ sarvaṃ māsānāṃ saṃkramo bhavet । 45 ।
iḍayā kuṇḍalīsthānaṃ yadā prāṇaḥ samāgataḥ । somagrahaṇam ityuktaṃ tadā tattvavidāṃ vara । 46 ।
yadā piṅgalāyā prāṇaḥ kuṇḍalīsthānamāgataḥ । tadātadā bhavet sūryagrahaṇaṃ munipuṅgava । 47 ।
यदा [yadā] quando* प्राणः [prāṇaḥ] o prāṇa* प्रविष्टः [praviṣṭaḥ] entra* मूलाधारं [mūlādhāraṃ] no mūlādhāra cakra (sede de kuṇḍalī)* पण्डितोत्तम [paṇḍitottama] ó sábio Pandit* तत् [tat] isso* प्रोक्तं [proktaṃ] é chamado* तापसैः [tāpasaiḥ] pelos praticantes ascetas* आद्यं [ādyaṃ] o começo* विषुवं [viṣuvaṃ] do equinócio* तापस-उत्तम [tāpasa-uttama] ó excelente asceta* / यदा [yadā] quando* प्राणासंज्ञः [prāṇāsaṃjñaḥ] esse prāṇa* प्रविशेत् [praviśet] entra* मूर्धानं [mūrdhānaṃ] na coroa da cabeça* मुनिश्रेष्ठ [muniśreṣṭha] ó estimado sábio* तत् [tat] isso* प्रोक्तं [proktaṃ] é chamado* अन्त्यं [antyaṃ] o fim* विषुवं [viṣuvaṃ] do equinócio* तापसैः [tāpasaiḥ] pelos ascetas* तत्त्व-चिन्तकैः [tattva-cintakaiḥ] versados nos tattvas* / सर्वं-मासानां [sarvaṃ-māsānāṃ] todo mês* भवेत् [bhavet] há* संक्रमः [saṃkramaḥ] o encontro* निःश्वास-उच्छ्वासनं [niḥśvāsa-ucchvāsanaṃ] da expiração com a inspiração* / यदा [yadā] quando* प्राणः [prāṇaḥ] o prāṇa* समागतः [samāgataḥ] alcança* कुण्डली-स्थानं [kuṇḍalī-sthānaṃ] a sede da kuṇḍalī* इडया [iḍayā] através da iḍā* इति-उक्तं [iti-uktaṃ] sabe-se que é* तदा [tadā] então* सोमग्रहणम् [somagrahaṇam] eclipse da lua* तत्त्व-विदां [tattva-vidāṃ] pelos conhecedores dos tattvas* वर [vara] ó excelência* / यदा [yadā] quando* प्राणः [prāṇaḥ] o prāṇa* आगतः [āgataḥ] entra* पिङ्गलाया [piṅgalāyā] através da piṅgalā* कुण्डली-स्थानम् [kuṇḍalī-sthānam] na sede da kuṇḍalī* तदातदा [tadātadā] então* भवेत् [bhavet] é* सूर्यग्रहणं [sūryagrahaṇaṃ] eclipse solar* मुनिपुङ्गव [munipuṅgava] ó estimado sábio*
43/44/45/46/47- Quando o Prāṇa entra no Mūlādhāra, ó sábio Pandit, isso é chamado, pelos ascetas, o começo do Equinócio, ó grande Asceta. Quando esse Prāṇa entra na coroa da cabeça, ó estimado Sábio, isso é chamado o fim do Equinócio pelos ascetas versados nos Tattvas. Todo mês há o encontro da expiração e da inspiração. Quando a Prāṇa alcança a sede da Kundalini através da Iḍā, então sabe-se que é Eclipse da Lua, segundo os conhecedores dos Tattvas, ó Excelência. Quando o Prāṇa entra na sede da Kundalini através da Piṅgalā, então é o Eclipse Solar, ó estimado Sábio.
कुरुक्षेत्रं कुचस्थाने प्रयागं हृत्सरोरुहे । चिदम्बरं तु हृन्मध्ये आधारे कमलालयम् ।।४९।।
57/58/59- आत्मनि शिवदृष्टिः तीर्थे दाने जपे यज्ञे काष्ठे पाषाणके सदा । शिवं पश्यति मूढतम शिवे देहे प्रतिष्ठिते ।।५७।।
आत्मतीर्थंसमुत्सृज्य बहिस्तीर्थानि यो व्रजेत् । करस्थं स महारत्नं त्यक्त्वा काचं विमार्गते ।।५०।।
भावतीर्थं परं तीर्थं प्रमाणं सर्वकर्मसु । अन्यथा ऽलिङ्ग्यते कान्ता अन्यथा ऽलिङ्ग्यते सुता ।।५१।।
तीर्थानि तोयपूर्णानि देवान् काष्ठादिनिर्मितान् । योगिनो न प्रपद्यन्ते स्वात्मप्रत्ययकारणात् ।।५२।।
बहिस्तीर्थात् परं तीर्थमन्तस्तीर्थं महामुने । आत्मतीर्थं महातीर्थमन्यत्तीर्थं निरर्थकम् ।।५३।।
चित्तमन्तर्गतं दुष्टं तीर्थस्नानैर्न शुध्यति । शतशो ऽपि जलैर्धौतं सुराभाण्डमिवाशुचि ।।५४।।
विशुवायनकालेषु ग्रहणे चान्तरे सदा । वाराणस्यादिके स्थाने स्नात्वा शुद्ध भवेन्नरः ।।५५।।
ज्ञानयोगपराणां तु पादप्रक्षालितं जलम् । भवशुद्ध्यर्थ मज्ञानां तत्तीर्थं मुनिपुङ्गव ।।५६।।
antastīrthaprāśastyam । śrīparvataṃ śiraḥsthāne kedāraṃ tu lalāṭake । vārāṇasīṃ mahāprājña bhruvorghrāṇasya madhyame । 48 ।
kurukṣetraṃ kucasthāne prayāgaṃ hṛtsaroruhe । cidambaraṃ tu hṛnmadhye ādhāre kamalālayam । 49 ।
ātmatīrthaṃsamutsṛjya bahistīrthāni yo vrajet । karasthaṃ sa mahāratnaṃ tyaktvā kācaṃ vimārgate । 50 ।
bhāvatīrthaṃparaṃ tīrthaṃ pramāṇaṃ sarvakarmasu । anyathā ‘liṅgyate kāntā anyathā ‘liṅgyate sutā । 51 ।
tīrthāni toyapūrṇāni devān kāṣṭhādinirmitān । yogino na prapadyante svātmapratyayakāraṇāt । 52 ।
bahistīrthāt paraṃ tīrthamantastīrthaṃ mahāmune । ātmatīrthaṃ mahātīrthamanyattīrthaṃ nirarthakam । 53 ।
cittamantargataṃ duṣṭaṃ tīrthasnānairna śudhyati । śataśo ‘pi jalairdhautaṃ surābhāṇḍamivāśuci । 54 ।
viśuvāyanakāleṣu grahaṇe cāntare sadā ।
vārāṇasyādike sthāne snātvā śuddho bhavennaraḥ । 55 ।
jñānayogaparāṇām tu pādaprakṣālitaṃ jalam । bhāvaśuddhyarthamajñānāṃ tattīrthaṃ munipuṅgava । 56 ।
अन्तस्तीर्थप्राशस्त्यम्: [antastīrthaprāśastyam:] louvor aos tīrthas internos (locais sagrados de peregrinação):* श्रीपर्वतं [śrīparvataṃ] monte kailash* शिरःस्थाने [śiraḥsthāne] (está) dentro da cabeça* केदारं [kedāraṃ] kedāra* ललाटके [lalāṭake] (está) na testa* तु [tu] e* वाराणसीं [vārāṇasīṃ] vārāṇasī* मध्यमे [madhyame] entre* भ्रुवोः [bhruvoḥ] as sobrancelhas* घ्राणस्य [ghrāṇasya] e o nariz*महाप्राज्ञ [mahāprājña] ó sábio* कुरुक्षेत्रं [kurukṣetraṃ] kurukṣetra* कुचस्थाने [kucasthāne] na região do peito* प्रयागं [prayāgaṃ] prayāga* हृत्सरोरुहे [hṛtsaroruhe] alcança o coração* / तु [tu] agora* चिदम्बरं [cidambaraṃ] cidambara* हृन्मध्ये [hṛt-madhye] no centro do coração* कमलालयम् [kamalālayam] kamalālaya* आधारे [ādhāre] no mūlādhāra* / यः [yaḥ] quem* व्रजेत् [vrajet] vai* बहिः-तीर्थानि [bahiḥ-tīrthāni] para o tīrthas externos* त्यक्त्वा [tyaktvā] abandonando* आत्म-तीर्थं [ātma-tīrthaṃ] o tīrtha do self* विमार्गते [vimārgate] procura* काचं [kācaṃ] um pedaço de vidro* समुत्सृज्य [samutsṛjya] e despreza* महारत्नं [mahāratnaṃ] a preciosa joia* स [sa] a* करस्थं [karasthaṃ] que está em sua mão* / भाव-तीर्थं [bhāva-tīrthaṃ] bhāva-tīrtha* परं-तीर्थं [paraṃ-tīrthaṃ] é o mais alto tīrtha* प्रमाणं [pramāṇaṃ] testemunho* सर्वकर्मसु [sarva-karmasu] de todas as ações* / अन्यथा [anyathā] qualquer um* अलिङ्ग्यते [aliṅgyate] pode abraçar* कान्ता [kāntā] a esposa* अन्यथा [anyathā] ou* अलिङ्ग्यते [aliṅgyate] pode abraçar* सुता [sutā] a filha (mas os sentimentos são diferentes)* / योगिनः [yoginaḥ] os yogins* कारणात् [kāraṇāt] por causa da* प्रत्यय [pratyaya] compreensão* स्वात्म [svātma] do próprio self* न [na] não* प्रपद्यन्ते [prapadyante] precisam* तोयपूर्णानि-तीर्थानि [toyapūrṇāni-tīrthāni] de tīrthas de águas (sagradas)* देवान् [devān] ou divindades* निर्मितान् [nirmitān] feitas de* काष्ठ-आदि [kāṣṭha-ādi] de madeira ou outro (material)* / अन्तस्तीर्थं [antaḥ tīrthaṃ] o tīrtha interior* परं-तीर्थम् [paraṃ-tīrtham] é o supremo tīrtha* बहिः-तीर्थात् [bahiḥ-tīrthāt] (superior ao) tīrthā externo* महामुने [mahāmune] ó grande sábio* आत्मतीर्थं [ātmatīrthaṃ] o tīrtha do self* महातीर्थम् [mahātīrtham] é o maior tīrtha* अन्यत्तीर्थं [anyattīrthaṃ] outro tīrtha* निरर्थकम् [nirarthakam] é inútil* / दुष्टं [duṣṭaṃ] a sujeira* अन्तर्गतं [antargataṃ] oculta* चित्तम् [cittam] na mente* न-शुध्यति [na-śudhyati] não pode ser purificada* स्नानैः [snānaiḥ] com banhos* तीर्थ [tīrtha] em tīrthas* इव [iva] assim como* भाण्डम् [bhāṇḍam] um recipiente* सुरा [surā] para veneno* अपि [api] mesmo* जलैः-धौतं [jalaiḥ-dhautaṃ] que seja lavado* शतशः [śataśaḥ] cem vezes* आशुचि [āśuci] continua impuro* / सदा [sadā] sempre* स्नात्वा [snātvā] banhando-se* वाराणसि-आदिके-स्थाने [vārāṇasi-ādike-sthāne] em Vārāṇasī ou em certos lugares* विशुव-अयनकालेषु [viśuva-ayanakāleṣu] durante todos os solstícios* च-अन्तरे-ग्रहणे [ca-antare-grahaṇe] e outros eclipses* नरः [naraḥ] um homem* भवेत् [bhavet] torna-se* शुद्धः [śuddhaḥ] puro* / तु [tu] no entanto* पाद-प्रक्षालितं-जलम् [pāda-prakṣālitaṃ-jalam] lavar os pés* पराणाम् [parāṇām] dos mestres* ज्ञानयोग [jñānayoga] do jñāna yoga* भाव-शुद्धि-अर्थम् [bhāva-śuddhi-artham] para a purificar a mente* तत् [tat] esse (é)* तीर्थं [tīrthaṃ] o tīrtha* अज्ञानां [ajñānāṃ] dos ignorantes* मुनिपुङ्गव [munipuṅgava] ó estimado sábio*<
48/49/50/51/52/53/54/55/56 - Louvor aos Tīrthas internos (locais sagrados de peregrinação): Kailash está dentro da cabeça, Kedāra está na testa, Vārāṇasī está entre as sobrancelhas e o nariz, ó Sábio. Kurukṣetra está dentro do peito. Prayāga alcança o coração. Agora, Cidambara está no centro do coração. Kamalālaya está no mūlādhāra. Quem vai para os Tīrthas externos, abandonando o Tīrtha do Self, procura um pedaço de vidro, enquanto despreza a preciosa joia que está em sua mão. Bhāva-Tīrtha é o mais alto Tīrtha e testemunho de todas as ações. A esposa ou a filha podem ser abraçadas (mas os sentimentos são diferentes). Os Yogins, por compreenderem o próprio Self, não precisam de Tīrthas de águas sagradas ou deuses feitos de madeira ou outros materiais. O Tīrtha interior é o supremo Tīrtha, superior ao Tīrtha externo, ó grande Sábio; o Tīrtha do Self é o maior Tīrtha; outro Tīrtha é inútil. A sujeira oculta na mente não pode ser lavada com banhos em Tīrthas, assim como um pote de cerâmica com veneno continua impuro, mesmo que seja lavado centenas de vezes. Sempre banhando-se em Vārāṇasī ou em certos lugares, durante todos os Solstícios e outros Eclipses, um homem se torna puro. No entanto, lavar os pés para purificar a mente segundo os mestres do Jñāna Yoga, isso é Tīrtha dos ignorantes, o Estimado Sábio.
अन्तःस्थं मां परित्यज्य बहिष्ठं यस्तु सेवते । हस्तस्थं पिण्डमुत्सृज्य लिहेत् कूर्परमात्मनः ।।५८।।
60/61/62/63- ब्रह्मभावः । अपूर्वमपरं ब्रह्म स्वात्मानं सत्यमद्वयम् । प्रज्ञानघनमानन्दं यः पश्यति स पश्यति ।।६०।।
शिवमात्मनि पश्यन्ति प्रतिमासु न योगिनः । अज्ञानां भावनार्थाय प्रतिमाः परिकल्पिताः ।।५९।।
ātmani śivadṛṣṭiḥ । tīrthe dāne jape yajñe kāṣṭhe pāṣāṇake sadā । śivaṃ paśyati mūḍhatama śive dehe pratiṣṭhite । 57 ।
antaḥsthaṃ māṃ parityajya bahiṣṭhaṃ yastu sevate । hastasthaṃ piṇḍamutsṛjya lihet kūrparamātmanaḥ । 58 ।
śivamātmani paśyanti pratimāsu na yoginaḥ । ajñānāṃ bhāvanārthāya pratimāḥ parikalpitāḥ । 59 ।
आत्मनि शिवदृष्टिः [ātmani śivadṛṣṭiḥ:] visão de śiva em si mesmo* मूढतम [mūḍhatama] as pessoas tolas* पश्यति [paśyati] veem* शिवं [śivaṃ] śiva* तीर्थे [tīrthe] em tīrthas* दाने [dāne] em dádivas* जपे [jape] em japa* यज्ञे [yajñe] em yajna (sacrifícios do fogo)* काष्ठे-पाषाणके [kāṣṭhe-pāṣāṇake] em (ídolos de) madeira ou de pedra* शिवे [śive] embora śiva* प्रतिष्ठिते [pratiṣṭhite] permaneça* सदा [sadā] sempre* देहे [dehe] em seus corpos* / तु [tu] assim* यः [yaḥ] quem* सेवते [sevate] venera* बहिष्ठं [bahiṣṭhaṃ] o externo* परित्यज्य [parityajya] abandonando* मां [māṃ] me* अन्तःस्थं [antaḥsthaṃ] o interno* लिहेत् [lihet] (é como alguém que) lambe* आत्मनः [ātmanaḥ] o próprio* कूर्परम् [kūrparam] joelho* उत्सृज्य [utsṛjya] tendo rejeitando* पिण्डम् [piṇḍam] a comida* हस्तस्थं [hastasthaṃ] de sua mão* / योगिनः [yoginaḥ] os yogins* पश्यन्ति [paśyanti] veem* शिवम्-आत्मनि [śivam-ātmani] śiva dentro de si* न [na] não* प्रतिमासु [pratimāsu] em ídolos* प्रतिमाः [pratimāḥ] os ídolos* परिकल्पिताः [parikalpitāḥ] foram criados* अर्थाय-अज्ञानां-भावन [arthāya-ajñānāṃ-bhāvana] para auxiliar pessoas ignorantes*
57/58/59- Visão de Śiva em si mesmo. As pessoas tolas veem Śiva em Tīrthas, em dádivas, em japas, em yajñas, em ídolos de madeira ou de pedra, embora Śiva sempre permaneça em seus corpos. Assim, quem adora o externo, abandonando-Me, o interno, é como alguém que lambe o próprio joelho, tendo rejeitado a comida de sua mão. Os Yogins veem Śiva dentro de si, não nos ídolos. Os ídolos foram criados para auxiliar pessoas ignorantes.
नाडीपुञ्जं सदासारं नरभावं महामुने । समुत्सृज्यात्मनात्मानमहमित्यवधारय ।।६१।।
अशरीरं शरीरेषु महान्तं विभुमीश्वरम् । आनन्दमक्षरं साक्षान्मत्वा धीरो न शोचति ।।६२।।
विभेदजनके ज्ञाने नष्टे ज्ञानबलान्मुने । आत्मनो ब्रह्मणो भेदमसन्तं किं करिष्यति ।।६३।।
brahmabhāvaḥ । apūrvamaparaṃ brahma svātmānaṃ satyamadvayam । prajñānaghanamānandaṃ yaḥ paśyati sa paśyati । 60 ।
nāḍīpuñjaṃ sadāsāraṃ narabhāvaṃ mahāmune । samutsṛjya ātmanātmānamahamityava dhāraya । 61 ।
aśarīraṃ śarīreṣu mahāntaṃ vibhumīśvaram । ānandamakṣaraṃ sākṣānmatvā dhīro na śocati । 62 ।
vibhedajanake jñāne naṣṭe jñānabalānmune । ātmano brahmaṇo bhedamasantaṃ kiṃ kariṣyati (63)
ब्रह्म-भावः [brahma-bhāvaḥ:] absorção em Brahma:* यः [yaḥ] quem* पश्यति [paśyati] vê* ब्रह्म [brahma] brahma* अपूर्वम् [apūrvam] sem origem* अपरं [aparaṃ] inigualável* सत्यम् [satyam] incontestável* अद्वयम् [advayam] não dual* घनम् [ghanam] pleno de* प्रज्ञान [prajñāna] conhecimento* आनन्दं [ānandaṃ] e felicidade* पश्यति [paśyati] vê* सः [saḥ] o* स्व-आत्मानं [sva-ātmānaṃ] próprio Self* / इति [iti] assim* अवधारय [avadhāraya] percebendo* अहम्-आत्मानम् [aham-ātmānam] que é o self'* आत्मना [ātmanā] através do self* समुत्सृज्य [samutsṛjya] e tendo abandonado* नाडी-पुञ्जं [nāḍī-puñjaṃ] (o conhecimento da) rede de nāḍīs* सदासारं [sadāsāraṃ] sem importância* नर-भावं [nara-bhāvaṃ] para a natureza do homem* महामुने [mahāmune] ó grande sábio* मत्वा [matvā] e conhecendo* साक्षान् [sākṣān] com os próprios olhos* शरीरेषु [śarīreṣu] dentro do corpo* अशरीरं [aśarīraṃ] sem corpo* अक्षरं [akṣaraṃ] e a imperecível* आनन्दम् [ānandam] felicidade* महान्तं [mahāntaṃ] grande* विभुम्-ईश्वरम् [vibhum-īśvaram] onipresente Īśvara* धीरः [dhīraḥ] (assim) o sábio* न-शोचति [na-śocati] não sofre* / ज्ञाने [jñāne] (quando) o conhecimento* जनके [janake] que gerou* विभेद [vibheda] distinções* नष्टे [naṣṭe] é destruído* ज्ञानबलान् [jñāna-balān] pelas forças da sabedoria* मुने [mune] ó sábio* असन्तं [asantaṃ] não* भेदम् [bhedam] (havendo) diferença* आत्मनः-ब्रह्मणः [ātmanaḥ-brahmaṇaḥ] entre o Self e Brahman* किं [kiṃ] o que* करिष्यति [kariṣyati] pode fazer*
60/61/62/63- Absorção em Brahman: Quem vê Brahma, o sem origem, incomparável, incontestável, não-dual, pleno de conhecimento e bem-aventurança, vê o próprio Self. Assim, percebendo que é o Self através do próprio Self, e tendo abandonado o conhecimento da rede de Nāḍīs que não tem importância para a natureza do homem, ó grande Sábio, e conhecendo com os próprios olhos no sem corpo, o corpo e com a imperecível bem-aventurança do grande onisciente Īśvara, assim, o sábio não se entristece. Quando o conhecimento que gerou distinções é destruído pelas forças da sabedoria, ó Sábio, e não havendo diferença entre o Self e Brahman, o que ele pode fazer?
।। इति चतुर्थः खण्डः ।। । iti caturthaḥ khaṇḍaḥ। Assim termina a quarta seção.
Nenhum comentário:
Postar um comentário